Hodegetria

Pole główne wypełnia półpostaciowe przedstawienie Matki Bożej z Dzieciątkiem. Maryja jest ukazana w typie Hodegetrii (gr. Wskazująca drogę) – prawą dłonią wskazuje na syna. Ten gest podkreśla, że Jezus jest „drogą, prawdą i życiem” (J 14, 6), eksponuje jego wizerunek i znaczenie. To on jest kluczową postacią ikony, jemu podporządkowane są wszystkie środki wyrazu i detale. Jezus ukazany jest jako dziecko na ramieniu matki, błogosławi wiernych prawą dłonią. Jednak daleko mu do dziecięcej beztroski; surowy wyraz jego twarzy i czerwone tasiemki, którymi jest przewiązana trzymana przez niego księga, zapowiadają męczeńską śmierć. Także spojrzenie Maryi jest poważne, a jej usta zaciśnięte – Maryja jest świadoma losu swego syna. Ponad jej głową, po bokach w medalionach, są przedstawieni archaniołowie: po lewej Michał i po prawej Gabriel. Po bokach i poniżej w klejmach są ukazani prorocy (nie wszystkie postacie są dobrze widoczne, gdyż ikona miała ścięte naroża – jej losy nie są znane, ale zapewne była wtórnie oprawiona w ośmioboczną lub owalną ramę). Takie umiejscowienie proroków jest archaiczne – niegdyś, przed ukształtowaniem ikonostasów wielorzędowych, przegrody nie miały wydzielonego miejsca na przedstawienia apostołów i proroków; prezentowano ich wtedy wokół postaci Chrystusa i Maryi na ikonach namiestnych. Wraz z rozwojem ikonostasu w XVI i XVII wieku wizerunki te weszły w skład wyższych rzędów – apostołów umieszczono w rzędzie Deesis, a przedstawienia patriarchów zaczęły współtworzyć najwyższą kondygnację. Ikona Hodegetrii, podobnie jak znajdująca się również w zbiorach Muzeum Narodowego w Lublinie ikona Pantokratora z Sosnowicy, powiela ten starszy wzorzec. Postacie proroków otaczających figury Maryi i Dzieciątka mają zwrócić uwagę wiernych na starotestamentalne przekazy o Mesjaszu.