Sekstant Kelvin & Hughes

Wynaleziony przez Johna Hadleya (1682–1744), brytyjskiego matematyka i wynalazcę w 1731 r. sekstant do dziś zasadniczo nie zmienił swej konstrukcji. Ten nawigacyjny przyrząd o dość skomplikowanej budowie służy do mierzenia odległości kątowej pomiędzy dwoma widocznymi punktami. Jego podstawowe zadanie w astronawigacji to pomiar kąta pomiędzy obserwowanym ciałem niebieskim a horyzontem, który wraz z czasem pomiaru służy do wyznaczania linii pozycyjnych na mapach morskich i aeronautycznych. Sekstansu można użyć, by zmierzyć wysokość punktu orientacyjnego i na podstawie tej informacji określić własną odległość od niego. W pozycji horyzontalnej posłuży natomiast do określenia kątów między obiektami zlokalizowanymi na mapach a kombinacja kątów między przynajmniej trzema takimi punktami umożliwi ustalenie pozycji statku względem tych punktów.

Prezentowany sekstant, przekazany do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie przez Polskie Linie Oceaniczne, wyprodukowany został przez brytyjską firmę Kelvin & Hughes Ltd. założoną w 1947 r. Powstała poprzez fuzję firm z branży instrumentów naukowych i precyzyjnych: londyńskiej Henry Hughes & Son Ltd. i szkockiej Kelvin Bottomley & Baird Ltd. Jej korzenie sięgają więc do naukowych tradycji współzałożyciela Kelvin Bottomley & Baird, słynnego lorda Kelvina a właściwie Williama Thomsona (1824–1907), matematyka, fizyka, przyrodnika, odkrywcy zera bezwzględnego, autora wielu wynalazków i ulepszeń technicznych, w tym instrumentów wykorzystywanych na morzu. Z drugiej strony odwołuje się do zegarmistrzowskich tradycji rodziny Hughes, która od XVII w. zaopatrywała londyński rynek w sekstansy i chronometry. Choć 1966 r. firma została zlikwidowana, to nazwa Kelvin Hughes wykorzystywana była jako oddział Smiths Group plc. do momentu wykupienia marki przez międzynarodową korporację Hensoldt w 2017 r.

Leszek Kocela