Suknia dworska longpao

Odległy, tajemniczy kraj, jakim jawiły się Chiny, z egzotyczną i zadziwiającą sztuką był od wieków przedmiotem zainteresowań Europejczyków. Nieliczne wyroby chińskie, które już w średniowieczu pojawiały się w Europie, podsycały ciekawość. Porcelanę czy różnorodne tkaniny jedwabne sprowadzano z niemałym trudem. W XIX wieku zainteresowanie Orientem rozkwitło ponownie i wpłynęły na wiele dziedzin kultury europejskiej. Coraz większa łatwość podróżowania i rozwój mody na turystkę sprzyjał kolekcjonowaniu przedmiotów egzotycznych i orientalnych, często będących pamiątką z podróży. Odpowiedzią na to zjawisko była produkcja wyrobów zgodnych z gustami Europejczyków. Suknia chińska może być tego przykładem. Przywieziona do Polski stanowiła prawdopodobnie strój domowy elegantki żyjącej na przełomie XIX i XX wieku. Suknia ma fason oficjalny, charakterystyczny dla dworskiej mody w czasach panowania dynastii mandżurskiej (1644–1911). Męskie i kobiece szaty w tym czasie miały taki sam krój. Różniły się dekoracją i kolorem. Kobiece zdobiono haftowanymi motywami kwiatów i ptaków.

Odświętny charakter stroju jest podkreślony przez bogactwo kolorowych haftowanych ornamentów z powtarzającym się motywem feniksa. Mityczny ptak, który symbolizował splendor i wysokie wartości etyczne, miał pojawiać się na ziemi, tylko gdy panował na niej władca szlachetny i rozsądny. Haftowane na brzegach sukni gałązki kwitnącej brzoskwini to symbol długowieczności, a piwonia, uznawana za królową kwiatów, uosabia kobiecą urodę i wdzięk. Suknia jest wykonana z różowoamarantowego adamaszku, w kolorze, który nie należy do piątki tradycyjnych barw. Wskazywałoby to na nieoficjalny charakter ubioru.

Otwarte są więc dwie możliwości: był to strój codzienny zamożnej Chinki lub był przeznaczony dla odbiorcy europejskiego. Pastel Teodora Axentowicza Portret kobiety w chińskiej ślubnej szacie kobiecej „longpao” czy też autoportret Leona Wyczółkowskiego w chińskiej szacie męskiej półoficjalnej „longpao” potwierdzają popularność chińskiego kostiumu również w Polsce.

Magdalena Norkowska