Fragment aplikacji szaty kobiecej

W kształcie kwadratu o zaokrąglonych rogach. W rezerwie wyhaftowano dwie kobiety w ogrodzie z płotkiem (motyw architektoniczny) i kwiatem wiśni. Aplikacje z przedstawieniami kobiet są dość powszechne w dekoracji dziewiętnastowiecznych kaftanów kobiecych. Najczęściej przedstawiano je w trakcie haftowania, kaligrafowania, parzenia czy picia herbaty lub pielęgnacji roślin. Przedstawienia kobiet w scenerii ogrodowej to również personifikacje następujących po sobie pór roku.

Haft, który był praktykowany w Chinach odkąd rozwinęło się jedwabnictwo, stanowił ważny aspekt pracy kobiet. Podczas gdy tkactwo odgrywało istotną rolę w ich życiu, jako cnota o znaczeniu honorowym (dzięki której kobieta mogła utrzymać siebie i swoich bliskich), haft uzyskał status wyrafinowanej pracy kobiecej w ekonomicznie i społecznie bardziej zamożnych gospodarstwach. Często znajdowało to odzwierciedlenie w poezji. Niemniej niektóre wykształcone kobiety wykorzystywały haftowanie jako źródło dochodów. Młode dziewczyny z zamożnych rodzin uczyły się technik hafciarskich od matek i starszych krewnych, a następnie je praktykowały i przekazywały następnym pokoleniom. Dlatego haft, choć praktykowali go także mężczyźni, stał się w Chinach bardzo ważną częścią codziennego życia kobiet. Odgrywał także rolę przy zamążpójściu. Haftowane elementy ślubnego posagu mogły obejmować buty, spodnie, torebki, szarfy, chusteczki, pościel, ubrania oraz inne przedmioty wykonane z tkaniny. W przygotowaniu posagu pomagały matki, starsze siostry, a czasem również inni krewni. Haftowane przedmioty świadczyły o zaangażowaniu, umiejętności i guście artystycznym przyszłej małżonki. Były ważnym czynnikiem oceny kandydatki na żonę w trakcie swatów. Poprzez haftowanie kobiety wyrabiały zręczność dłoni i zaczynały zwracać uwagę na najdrobniejsze szczegóły, nabywały wyczucia koloru i opanowywały bogaty repertuar motywów i wzorów. W kulturze dawnych Chin haft był nie tylko „sztuką kobiecą” lecz także miarą wartości kobiety. Sztuka ta utrwalała wielowiekową tradycję i motywy zdobnicze. Chinki przede wszystkim naśladowały prace wcześniejszych pokoleń hafciarek. Ich inwencja była więc ograniczona swoistym kanonem hafciarskim. Wymagał on więc od twórczyni schematu traktowania wyuczonych elementów i wykonywania ich zawsze tymi samymi ściegami.

Katarzyna Paczuska