
20 groszy
1924
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Pieniądz papierowy okresu II Rzeczpospolitej
Wprowadzenie w życie reform rządu Władysława Grabskiego na gruncie walutowym oznaczało wycofanie z obiegu marki polskiej, z jednoczesnym wprowadzeniem złotego. Działania rządu początkowo zmierzały do uspokojenia rozchwianego rynku poprzez szeroko zakrojoną politykę oszczędności budżetowych. Dopiero później zdecydowano się na wprowadzenie do obiegu nowej waluty. W myśl pierwotnych założeń niższe nominały miały być emitowane w postaci monet. Niemożność wyprodukowania odpowiedniej liczby bilonu zmusiła władze do wprowadzenia w jego miejsce biletów zdawkowych. W przypadku nominałów jedno- i pięciogroszowych posłużono się rozwiązaniem tymczasowym w postaci wtórnego wykorzystania połówek wycofanych z obiegu banknotów o nominałach 500 000 i 10 000 000 marek polskich. Bilety o wartości 10, 20 i 50 groszy otrzymały specjalnie przygotowaną szatę graficzną. W przypadku biletów dziesięciogroszowych była w kolorze niebieskim i na awersie w centralnym polu przedstawiała kolumnę Zygmunta na tle fragmentu Zamku Królewskiego w Warszawie. Po obu stronach wizerunku znalazły się podobizny awersu i rewersu monety dziesięciogroszowej, którą bilet tymczasowo zastępował. Na rewersie znalazł się wyłącznie tekst klauzuli prawnej wydrukowanej w kolorze brązowym. Niestety autor projektu nie jest znany.
Wszystkie bilety zdawkowe nie były zbyt dobrze chronione przed fałszerstwem. W zasadzie jedynym zabezpieczeniem był znak wodny w postaci regularnej plecionki z pasków. Bilety nie posiadały też oznaczenia serii i numeracji. Ich druk zlecono Państwowym Zakładom Graficznym w Warszawie. W okresie emisji wydrukowano łącznie 27 144 000 sztuk. W przeciwieństwie do banknotów emitowanych przez bank emisyjny, to jest początkowo Polską Krajową Kasę Pożyczkową, później Bank Polski, emitentem biletów zdawkowych był bezpośrednio Skarb Państwa. Wprowadzono je do obiegu 5 maja 1924 roku, choć na biletach wydrukowano datę 28 kwietnia tego roku. Ich okres obiegania był zatem stosunkowo krótki. Proces ściągania z rynku biletów dziesięciogroszowych, podobnie jak innych biletów zdawkowych, rozpoczęto, zgodnie z zapisem zawartym w klauzuli wydrukowanej na rewersie, 1 listopada 1924 roku, a wymiana trwała do 31 stycznia 1925 roku. Niestety nie oznaczało to końca obiegania pieniędzy tymczasowych na rynku polskim.
Leszek Poniewozik
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
pieniądz papierowy
Technika
druk
Tworzywo / materiał
papier
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
Państwowe Zakłady Graficzne Ministerstwa Skarbu w Warszawie
1924
Muzeum Narodowe w Lublinie
Państwowe Zakłady Graficzne Ministerstwa Skarbu w Warszawie
1924
Muzeum Narodowe w Lublinie
Państwowe Zakłady Graficzne Ministerstwa Skarbu w Warszawie
1924
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Okręgowe w Toruniu
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.