Figura kultu zmarłych

Wyrzeźbiona w steatycie figurka kultu zmarłych pomdo (liczba mnoga pomda lub pomta) przedstawiają postać ludzką, prawdopodobnie kobietę otoczoną trójką mniejszych postaci, zapewne dzieci. Ciało postaci kobiecej zostało zasłonięte przez dzieci, których korpusy skierowane są przodem do matki, a twarze obrócone w kierunku zewnętrznym. Na twarzach postaci zaznaczono duże oczy o owalnym kształcie z wyodrębnioną linią powiek, wydatne usta oraz szerokie i płaskie nosy. Zauważalne jest podobieństwo pomiędzy dziećmi a kobietą-matką.

Figurki pomda zazwyczaj znajdowano przy okazji prac rolnych. Ich pojawienie się odczytywane jest jako dobry znak. Kissi traktują wykopywane rzeźby jak powracających przodków. Stawiają je na rodzinnych ołtarzach kultowych. Według francuskiej afrykanistki i antropolożki Denise Paulme „przebrane” rzeźby pomda, czyli te owinięte w tkaninę lub noszone w futerałach, używane były przez wróżbitów do wróżenia.

Nie do końca jasna jest relacja rzeźb pomda z podobnymi figurkami nomolisia (liczba pojedyncza nomoli) z Sierra Leone. W obu przypadkach trudność sprawia ich datowanie oraz określenie grupy etnicznej, której przedstawiciele je wykonali. Niektórzy badacze uważają, że mogą one pochodzić z XVI wieku, bowiem dostrzeżono na nich elementy ubioru przypominające szesnastowieczne stroje portugalskie.

Katarzyna Findlik-Gawron