10 fenigów

W celu ułatwienia działania drobnego handlu, hamowanego na niemieckim rynku pieniężnym okresu I wojny światowej przez deficyt drobnych monet, lokalne władze administracyjne podjęły inicjatywę samodzielnej emisji monet.

Miasto Czaplinek również stanęło w rzędzie wydawców zastępczych środków płatniczych. Rada miejska zdecydowała się na emisje w żelazie, ponieważ cynk początkowo używany powszechnie do bicia monet zastępczych, ze względu na swoje fizykochemiczne właściwości nie sprawdzał się w obiegu, a ponadto w trakcie trwania wojny został uznany za surowiec strategiczny. Wydano monety o nominałach 5, 10 i 50 fenigów. Najwyższemu, obecnie rzadko spotykanemu nominałowi bitemu obustronnie identycznym stemplem nadano formę oktagonalną. Niższe nominały wybite oddzielnymi stemplami dla awersu i rewersu posiadały tradycyjny, okrągły kształt i odmienną średnicę dla poszczególnych wartości. Na rewersie nosiły oznaczenie charakteru pieniądza, czyli drobny zastępczy znak pieniężny (niem. Kleingeldresatzmarke), którego nie zastosowano podczas projektowania monety półmarkowej. Wszystkie emisje, tak jak i prezentowana 10fenigówka, ze względów praktycznych posiadały oznaczenie nominału na obydwu stronach.

Oprócz wymienionych, wśród czaplineckich pieniędzy zastępczych zanana jest również bardzo rzadka odmiana monety 5-fenigowej bitej obustronnie stemplem awersu, czasami określana jako błąd menniczy lub próba mennicza. Nie jest jednak wykluczone celowe powstanie tej odmiany, bowiem kolekcjonerzy monet zastępczych chętnie widzieli w swoich zbiorach takie nietypowe egzemplarze, byli więc skłonni za nie dużo zapłacić.

Mieszko Pawłowski