Figura - postać pramatki

Sztuka dogońska obfituje w przedstawienia wyobrażające kobietę z dzieckiem. Nawiązują one symbolicznie do cenionej w Afryce miłości macierzyńskiej oraz kobiecej płodności. Zdolność kobiet do rodzenia dzieci jest jedną z najważniejszych kwestii nie tylko u Dogonów, ale we wszystkich tradycyjnych społecznościach afrykańskich. Od płodności kobiet zależy bowiem przyszłość rodziny i całej wspólnoty. Prokreacja, pojawianie się kolejnych pokoleń, to budowanie łączności pomiędzy duszami przodków i ich potomkami.

Według wierzeń Dogonów człowiek w czasie życia wewnątrzmacicznego upodabnia się do ryby i dzięki temu może bezpiecznie i prawidłowo rozwijać się w wodach płodowych. Człowiek przez całe swoje życie jest rozwijającym się Nommo. Na każdym etapie życia rozwija się w nim inna część tego wodnego bóstwa. W okresie niemowlęctwa jest to głowa, kiedy zaczyna chodzić i mały człowiek staje się samodzielny rozwija się wątroba, w chwili zaręczyn – stopy, a po zawarciu związku małżeńskiego – ramiona. Stary człowiek jest już Nommo doskonałym, reprezentującym ludzkość i cały wszechświat.

Narodziny dziecka są wielkim wydarzeniem dla rodziny. Niemowlę stale towarzyszy matce, gdyż noszone jest przez nią na plecach, zawinięte w prostokątną tkaninę. Gdy dziecko zaczyna już chodzić rodzicielka często powierza je swoim starszym latoroślom lub młodszemu rodzeństwu. Dzieci szybko zaczynają wykonywać różne obowiązki. Jednak zadania, które im się powierza nie są trudne a rodzice dbają, żeby nie pracowały ponad swoje siły. Dzieciństwo jest zatem przede wszystkim okresem zabawy. Dogońskie dzieci, podobnie jak inne, które nie mają dostępu do zabawek przemysłowych, są bardzo pomysłowe w tworzeniu własnych, wykonywanych z materiałów będących w zasięgu ręki, jak na przykład kij, czy łodyga prosa.

Ewa Prądzyńska