Dyon niosący Arou

Figurka przedstawia dwie postacie stojące jedna na drugiej. Takie ujęcie nawiązuje do mitu o wędrówce z kraju Mande – praojczyzny Dogonów. Według tradycji ustnej kraj ten leży w okolicach Gór Kouroula między Sibi i Nyagassola (terytorium obecnej Gwinei). Uważa się, że Dogonowie opuścili swoją starą ojczyznę, cofając się przed naporem islamu, który rozwijał się prężnie na tych terenach około X–XIII wieku. Wędrowali w kilku falach między XII a XV wiekiem i zasiedlali poszczególne rejony Masywu Bandiagara w różnych okresach. Według jednego z mitów dzisiejsi Dogonowie są potomkami czterech mitycznych braci – Arou, Dyona, Ono i Domno, którzy przywędrowali z kraju Mande do kraju Dogonów. Arou (w niektórych wersjach mitu przedstawiany jest jako syn Dyona) był najmłodszym z braci i starszy Dyon niósł go na ramionach. Mając lepszy widok z góry Arou pierwszy dostrzegł nową ojczyznę. Wykorzystał ten fakt i „wykrzyczał” prawo do jej najlepszej części. Aktem tym pogwałcił zasady starszeństwa braci, według których największe przywileje należą się zawsze najstarszemu z braci. Rozzłoszczeni bracia zostawili Arou na drodze i poszli dalej sami. Arou spotkał po drodze starą kobietę, od której otrzymał niezwykłe nadprzyrodzone dary: moc udomowiania zwierząt, odpierania ataków wrogów, wywoływania deszczu i składania skutecznych ofiar.

Konsekwencją zdarzeń opisanych w tym micie jest dostrzegalny do dziś podział Dogonów na cztery duże grupy wywodzące się od czterech przodków, bohaterów mitu o czterech braciach. Potomkowie Arou osiedlili się na rumowisku, u podnóża Masywu Bandiagara, potomkowie Dyona na Płaskowyżu, a Ono i Domno na Równinie.

Ewa Prądzyńska