Pejzaż z wędrowcami

Wiek XVII w Holandii określany jest jako złoty. Szybki rozwój gospodarczy zapewniał dobrobyt obywatelom młodego państwa, niezależnego od dotychczasowego protektora, Hiszpanii. Zasobność ich portfeli wpływała na komfort życia. Wiązało się to także z potrzebą zapewnienia sobie wygodnych, estetycznych siedzib. Wzrosło zapotrzebowanie na obrazy, które stały się niezbędnym elementem dekoracji przytulnych, niezbyt obszernych wnętrz mieszczańskich. Zarówno formy, jak i tematy malarskie uległy ogromnemu zróżnicowaniu.

Aby zdobyć mistrzowską biegłość i utrzymać zainteresowanie klientów, liczni artyści holenderscy wyspecjalizowali się w nowych tematach przedstawień. Dużą popularnością cieszyły się niewielkie rozmiarami pejzaże o sugestywnym nastroju, malowane szybką techniką. Pasowały niemal do każdego wnętrza, a mieszczanie holenderscy, którzy zdobywali majątek dzięki własnej pracy, a nie dziedziczeniu, byli skłonni przeznaczyć niezbyt wysokie sumy na widoki „przyjemnych miejsc”, czyli pejzaże.

Niewielki nastrojowy Pejzaż nadrzeczny ze zbiorów lubelskich to przykład charakterystyczny dla tego typu  malarstwa i wyraz mody artystycznej oraz kolekcjonerskiej na niewielkie, sprawnie malowane obrazy. Kompozycja nawiązuje do tradycyjnych rozwiązań z kulisową perspektywą wysokich zadrzewionych skarp pierwszego planu otwierającą się na malowniczy, alpejski krajobraz włoski.

Trudno określić i nie można jednoznacznie odczytać, czym się zajmują postaci sztafażu. Wydaje się, że są to po prostu wędrowcy. Ten motyw symbolizował zmienne losy i wędrówkę człowieka przez życie, ale jednocześnie odnosił się do faktycznych doświadczeń podróży. Holendrzy podróżujący w celach handlowych znali, widywali włoskie krajobrazy. Mając ich malarskie wersje we wnętrzach domowych, mogli kontemplować znane sobie widoki, planując kolejne wyprawy.

Magdalena Norkowska