Kolczyk

Kolczyk

Mikromozaika była techniką komponowania obrazów poprzez odpowiednie ułożenie różnorodnych kolorystycznie, niezwykle drobnych kawałków matowego szkła, krojonego z długich prętów zwanych smalti filati. Technika została opracowana w ostatniej ćwierci XVIII wieku w Rzymie. Na przełomie wieków XVIII i XIX, oraz w pierwszej połowie XIX, obrazy wykonane w ten sposób stały się jednym z najpopularniejszych przedmiotów nabywanych przez odbywający swoje włoskie Grand Tour Europejczyków spoza Alp. Były to zarówno samodzielne przedmioty – stanowiące niewielkie obrazy do zawieszenia na ścianach, często o tematyce antycznej, ale również części większych całości – np. sceny wmontowane w pudełka, meble, czy jak na omawianym niżej przykładzie – zdobiące biżuterię.

Składający się z dwóch okrągłych części, połączonych podwójnym łańcuszkiem kolczyk, posiada w okrągłych plakietach dekoracje wykonane w technice mikromozaiki. Zdumiewa nas kunszt wykonania tych filigranowych obrazków przedstawiających: stojącą kobietę w stroju regionalnym (większa część) oraz portret kobiety w profilu (mniejsza część). Kolczyk posiada parę (por nota Wil.5683/2); oba stanowią komplet z broszką (por. nota Wil.5682). Czas wzmożonej produkcji podobnych kompletów biżuterii dekorowanych obrazkami w technice mikromozaiki to wiek XIX. Przeglądając katalogi stron domów aukcyjnych dostrzec można, że zachowały się dość licznie przykłady biżuterii z mirkomozaiką, która podejmuje za przedmiot wizerunki ludzi ubranych w tradycyjne stroje. Przykładem jest omawiany kolczyk, a wraz z nim – cały komplet: drugi z kolczyków ukazuje również profil kobiety, a w dużej scenie – kroczącego, ukazanego z boku mężczynę, natomiast na broszce widnieje kobieta-tkaczka. Jak pisze Małgorzata Zając (M. Zając, Komplet biżuterii z mikromozaiką, w: Kolekcja wilanowska. Kontynuacja, 1993-2011, Warszawa 2011): Mozaicyści wykonujący prace z takimi motywami często inspirowali się twórczością Bartolomeo Pinellego (1771-1835), rzymskiego grafika i ilustratora, który w latach 1809-1823 wydał kilka zespołów rycin prezentujących sceny z życia wiejskiego oraz tradycyjne stroje włoskie.

Rzym, Grand Tour, pamiątka, rzemiosło, mozaika, antyk, biżuteria, Małgorzata Zając, Bartolomeo Pinelli, grafika, ilustracja, wizerunek, sceny z życia wiejskiego