Postać Nommo

Nommo są najważniejszymi bohaterami w mitologii Dogonów. Są dziećmi boga Ammy, zrodzonymi ze związku z Matką-Ziemią. Asystowały przy stworzeniu pierwszych ludzi, są odpowiedzialne za organizację życia na Ziemi. Kojarzone są z wodą i wilgocią, które według Dogonów są niezbędne do zapładniania zarówno ziemi, jak i kobiet. Nommo przekazały ludziom wiedzę na temat uprawy ziemi, wykonywania wszystkich przedmiotów potrzebnych do normalnego funkcjonowania. Życie jakie prowadzą Dogonowie w głównej mierze zawdzięczają naukom Nommo. W mitach Nommo pomagają ośmiu przodkom, którzy dali początek głównym rodom Dogonów.

Wyobrażane są pod postacią ludzką, czasami ukazywane są jako węże lub ryby. Niekiedy mają cechy wszystkich tych stworzeń. Według różnych relacji Nommo mają jasne twarze, długie czarne włosy i rozwidlone, jak u węża, języki. Ich skóra ozdobiona jest wzorami składającymi się z krótkich prostych kresek. Często wyobrażane są pod postacią obojnaków.

Dogonowie mówią o Nommo jak o jednym bóstwie, czasami parze bóstw, a innym razem wymieniają cztery pary tych niezwykłych istot. Niektórzy mieszkańcy Masywu Bandiagara uważają, że jest ich tyle, ile zbiorników wodnych, w każdym bowiem mieszka jeden Nommo.

Rozbieżności w zebranych opisach i informacjach uzależnione są zapewne od stopnia wtajemniczenia informatorów, bowiem rozbudowana wiedza i mitologia Dogonów nie są znane całemu społeczeństwu. Jej znajomością może się pochwalić jedynie wąskie grono mężczyzn. W połowie XX wieku szacowano, że w najwyższy stopień wiedzy wtajemniczonych było zaledwie 15% dorosłych mężczyzn. Z biegiem lat, wraz z ekspansją islamu, ta liczba poważnie się zmniejszyła.

Ewa Prądzyńska