Doppeldukaten auf die Kriegserfolge des schwedischen Königs in den Jahren 1700-1706 | Dwudukat na pamiątkę zwycięstw Karola XII

W 1705 roku, po kilkuletniej przerwie, w Szczecinie wznowiono mennictwo, co miało związek z trwającą trzecią wojną północną oraz potrzebą opłacenia armii króla szwedzkiego Karola XII (1697–1718). Zarząd prowincji zezwolił na prowadzenie mennicy mincmistrzowi Janowi Memmiesowi, który liczył na tani zakup szlachetnych metali ze zdobyczy wojennych. Mennica biła stosunkowo licznie 2/3 talara na wypłatę żołdu oraz dukaty, a incydentalnie także talary, witeny i półszelągi. Wbrew oczekiwaniom działalność ta nie przyniosła zysków i w 1709 roku mennicę zamknięto. Był to ostatni akcent szwedzkiego bicia monet w Szczecinie, bowiem w 1713 roku miasto zostało zajęte przez wojska pruskie. Spośród monet Karola XII bitych w Szczecinie na uwagę zasługują emisje okolicznościowe, które treścią nawiązują do tradycji antycznych. Powstały w okresie wielkiej wojny północnej, po przeniesieniu działań wojennych na teren Saksonii. Po zwycięstwie nad wojskami saskimi, Karol XII zmusił Augusta II Mocnego, króla Polski i elektora Saksonii, do abdykacji z tronu polskiego. Pieczętował to traktat pokojowy w Altranstӓdt, zawarty w 1706 roku. Na pamiątkę tych wydarzeń wybito w mennicy szczecińskiej dwudukaty z niezwykle wymowną kompozycją na rewersie. Alegoryczna scena lwa burzącego kolumny (słupy) inspirowana była biblijną opowieścią o Herkulesie, do którego porównywali się starożytni władcy, jak Aleksander Wielki i Juliusz Cezar. Karol XII sięgając do tej tradycji, chciał pokazać, że podobny jest do niezwyciężonego herosa, który broni współwyznawców przed wrogami. Dzięki swoim wyczynom król Karol zwany był często lwem północy, tak jak jego wielki poprzednik, Gustaw II Adolf. Warto podkreślić, że kompozycja była wzorowana na medalu z 1631 roku Fryderyka Henryka Orańskiego, namiestnika Zjednoczonych Prowincji Niderlandów. Tak symbolicznie ukazano zwycięstwo Orańczyka nad Hiszpanami, a kolumny (słupy Herkulesa) uwypuklały dodatkowo triumfy marynarki holenderskiej i panowanie na wodach Oceanu. Strona główna dwudukata przedstawia standardowo wizerunek króla Karola XII w wojskowym ubiorze, trzymającego regiment i rapier lub szpadę. Wojskowy styl wynikał z zamiłowania władcy do munduru, który stał się jego znakiem rozpoznawczym. Umieszczone na awersie inicjały IM odnoszą się do Jana Memmiesa, mincmistrza w mennicy szczecińskiej, dla którego produkcja monet zgodnie ze standardami zakończyła się niepowodzeniem.

Genowefa Horoszko