Lekcja śpiewu

Lekcja śpiewu Luisa de Silvestre’a to obraz o tematyce alegorycznej powstały w latach 1740– 1748. Od 1716 roku francuski artysta był nadwornym malarzem w Dreźnie. Po wstąpieniu na tron Augusta II, a następnie Augusta III, działał także w Warszawie. Niezwykłe powodzenie jego obrazów skłoniło malarza do stworzenia dużej pracowni artystycznej z licznymi, zatrudnionymi tam uczniami i kopistami. Odróżnienie kopii warsztatowej od oryginału wymaga wnikliwej analizy.

Niesygnowany obraz lubelski ma wysokie walory artystyczne – poprawny rysunek, doskonałą technikę malarską, jest utrzymany w jasnym delikatnym kolorze.

Scena ukazuje dwie półpostacie kobiece o silnym kontraście kolorystycznym karnacji. Postać pierwszego planu jest świeża i młodzieńcza, ma jasną cerę. Ciemny kolor karnacji kobiety w głębi podkreśla jej podeszły wiek. Przeciwstawienie starości bujnej młodości jest tematem interesującym malarzy od wieków. Fascynacja etapami ludzkiego życia pobrzmiewa też w lubelskim obrazie. Nie ma jednak odpowiedniej siły wyrazu, potrzebnej do przekazania ważnych treści duchowych i moralnych. Jest to przedstawienie typowe dla stylu rokoko, które miało głównie cieszyć oko i dekorować wnętrze. Kluczem do odczytania znaczenia są elementy ze świata muzyki – karta z zapisem nutowym w dłoni młodej dziewczyny i gryf violi da gamba w ręce staruszki. Niezwykle intymna atmosfera płótna budzi jednoznaczne skojarzenia erotyczne. Być może jest to popularne od XVII w. przedstawienie w typie „u kuplerki”, kompozycja ukazująca stręczycielkę i młodą dziewczynę wprowadzaną w tajniki grzesznej miłości. Innym źródłem inspiracji malarza mogła być historia miłości Vertumnusa i Pomony, znana z Metamorfoz Owidiusza.

Vertumnus, bóg zmieniających się pór roku, zakochał się w bogince urodzaju Pomonie. Obojętna na zaloty kawalerów całe dnie pracowała w sadach. Vertumnus, by zainteresować wybrankę sobą jako najlepszym kandydatem na męża, przybył do niej pod postacią staruszki, która miała zachwalać jego zalety. Słowa nie wywarły na Pomonie należytego wrażenia, natomiast jego pojawienie się we własnej młodzieńczej postaci zachwyciło ją i wzbudziło jej przychylność. W przypadku takiej interpretacji szczęśliwe zakończenie, miłość bogów, jest ukazane przez zgodne wspólne muzykowanie.

Magdalena Norkowska