Zapinka

W średniowieczu zapinki służyły do łączenia krawędzi stroju, frontów czy też rękawów ubiorów męskich i kobiecych. Mogły również pełnić funkcję ozdobnych broszek. Zapinki, podobnie jak sprzączki, składały się z kolca oraz zdobionej ramki. Były nieodzowną częścią stroju, który miał podkreślać zamożność oraz status społeczny użytkownika. W XIV–XV wieku w miastach należących do Związku Hanzeatyckiego noszenie srebrnych ozdób było regulowane specjalnymi prawami, stosownie do statusu majątkowego i społecznego użytkownika. Mogli je nosić patrycjusze i bogaci mieszczanie. Podobnie było w przypadku późnogotyckich ozdób stroju i biżuterii, które zostały odkryte podczas badań archeologicznych w Szczecinie w 1999 roku, w tzw. skarbie z Podzamcza. Większość przedmiotów zachowała się w dobrym stanie, choć w niektórych przypadkach widać ślady przeróbek oraz przetarcia złocenia. Wśród zapinek na uwagę zasługuje egzemplarz w kształcie sześcioramiennej gwiazdy z białymi szklanymi oczkami, należący do tzw. zapinek gwiaździstych, sześcio- lub ośmioramiennych. Zdobienie wykonano techniką granulacji. Technika ta, znana już w starożytności, polegała na ozdabianiu powierzchni maleńkimi kuleczkami złota lub srebra, zwanymi granulkami, które jubiler układał w przeróżne ornamenty. Oczka wykonywane ze szkła miały natomiast imitować kamienie szlachetne, na których posiadanie mogli pozwolić sobie tylko ludzie zamożni.

Małgorzata Peszko