Bransoleta dziecięca z wisiorkiem

Bransoleta dziecięca, rzadki rodzaj amuletu, który dziecko nosiło na nadgarstku, składa się z wielu różnych elementów nanizanych na bawełniany sznurek: żelaznego ogniwa, szklanych i kamiennych paciorków o różnych rozmiarach i kolorach, muszelek kauri oraz większej muszli. Każda część bransolety ma swoje znaczenie. Są to dugo (zwane również duge), będące wsparciem duchowym dla noszącego je człowieka, materialne ucieleśnienie więzi z siłami nadprzyrodzonymi oraz znak sojuszu pomiędzy człowiekiem a przodkiem. Dugo może mieć postać małego kamienia, szklanego paciorka, żelaznej obrączki lub ogniwa, czy też zawieszonej na szyi lub nadgarstku monety. Natchnione są nyama – siłą życiową przodków. Łączą noszących dugo kobiety, mężczyzn i dzieci z niedawnymi zmarłymi, po których odziedziczyli nanie (wcielenie). Dogonowie wierzą, że po śmierci fizycznej człowieka, jego nanie jest przekazywane poczętym lub nowonarodzonym potomkom – kobiety otrzymują nanie przodków żeńskich, a mężczyźni przodków męskich. Dugo są oznaką umowy i wzajemnych zobowiązań pomiędzy przodkiem a potomkiem. Gwarantują spełnienie prośby skierowanej przez człowieka do sił nadprzyrodzonych. Istnieje niebezpieczeństwo, że moc w nim zawarta może zwrócić się przeciw człowiekowi, jeśli ten nie wywiąże się ze swoich zobowiązań wobec przodków. Moc przepełniająca dugo zazwyczaj ma za zadanie chronić noszącego, zapewniając mu zdrowie, płodność i dobrobyt, natomiast noszący dugo człowiek zobowiązany jest ożywiać pamięć o przodku oraz odżywiać jego siłę duchową.

Katarzyna Findlik-Gawron