Srebrna zapinka

Srebrna zapinka (fibula) była elementem wyposażenia grobu szkieletowego odkrytego na cmentarzysku kultury wielbarskiej w Drawsku Pomorskim. Jest niewielkich rozmiarów, ma zaledwie 2 cm długości, ale jest bogato zdobiona na kabłąku aplikacjami w postaci drucików i dwóch rzędów kulek, w technice granulacji. Ze względu na dynamiczny rozkwit sztuki złotniczej w kulturze wielbarskiej, zarówno technik jubilerskich jak i form ozdób, począwszy od przełomu II/III wieku, styl ten nazywa się „barokiem wielbarskim”. Grób szkieletowy, w którym odkryto prezentowaną zapinkę wyposażony był ponadto w dwie inne fibule. Są one wykonane z brązu i również misternie zdobione aplikacjami z ornamentowanej złotej folii oraz srebrnymi drucikami. Wszystkie trzy zapinki z tego pochówku mają identyczną konstrukcję. W zależności od techniki wykonania i cech konstrukcyjnych zapinki z tego okresu dzielą się na niemal 300 wariantów. Jest to bardzo ważna grupa zabytków, gdyż każdy wariant zapinki ma konkretną chronologię. Jeżeli w np. grobie znajdziemy zespół różnych zabytków, a wśród nich jest fibula to właśnie jej chronologia decyduje o datowaniu całego obiektu. Egzemplarze z grobu w Drawsku mają charakterystyczne dla ich odmiany poprzeczne żeberko na kabłąku, tzw. grzebyk. Stanowisko w Drawsku odkryto prawdopodobnie w 1906 roku w trakcie wydobywania piasku i żwiru na potrzeby budowy kolei wąskotorowej. Pierwszy udokumentowany grób wzmiankowany jest rok później, a badania ratownicze przeprowadził dr Bernhard Faust, nauczyciel z Drawska oraz archeolog-amator pełniący funkcję społecznego opiekuna zabytków w ówczesnym powiecie drawskim. Działalność tego typu osób była przed na Pomorzu Zachodnim przed 1945 rokiem uregulowana prawnie i bardzo intensywna. Wiele najważniejszych stanowisk archeologicznych w regionie została odkryta dzięki nim. Na podstawie zachowanej dokumentacji i archiwaliów dotyczących cmentarzyska w Drawsku łącznie zidentyfikować można dzisiaj około 70 grobów.

Bartłomiej Rogalski