treść serwisu

Butlik z herbem Jerzego Augusta Wandalina Mniszcha (1715-1778)

Jest częścią kolekcji: Szkło artystyczne

Nota popularyzatorska

Szklany butlik o czterech prostopadłych ściankach oraz długiej szyjce. Naczynie wykonano ze szkła barwionego w masie na kolor zielony, lekko zanieczyszczonego pęcherzykami powietrza i z kilkoma grudkami (co uznawane jest za wadę masy szklanej). Ozdobę naczynia stanowi fasetowanie na szyjce, a przede wszystkim rytowany i złocony herb Mniszech na przedniej ściance. Naczynia tego typu, zwane również karafinkami, służyły do podawania alkoholu, a ustawiano je podczas uczty przed każdym z biesiadników. Dzięki kształtowi wyrobu można go też było łatwo spakować do specjalnego kufra i zabrać w podróż.

Naczynie powstało w pierwszej magnackiej manufakturze szkła luksusowego, zwanej Hutą Kryształową, założonej w 1717 roku przez Adama Mikołaja Sieniawskiego. Jej produkcja od samego początku ukierunkowana była na wytwarzanie przedmiotów najwyższej jakości, tworzonych ze szkła kryształowego i zdobionych modnymi wówczas technikami szlifowania i rytowania. Po śmierci założyciela manufaktury i jego żony starostwo lubaczowskie, na terenie którego mieścił się zakład, objął Jerzy August Wandalin Mniszech (1715-1778). To właśnie dla niego powstał komplet modnych wówczas fasetowanych i barwionych w masie szkieł, ozdobionych herbem rodowym. Dzięki dodanym do niego panopliom wśród których wprawne oko dostrzeże także laski marszałkowskie możemy datować wytworzone szkła dość dokładnie – na lata sprawowania przez Mniszcha urzędu marszałka nadwornego koronnego: 1742 – 1767.

W kolekcji wilanowskiej znajduje się jeszcze jeden analogiczny butlik (Wil.5637) oraz kieliszek należący do kompletu (Wil.5638). Naczynie zostało zakupione do kolekcji w 2005 roku, możliwe jednak, że podobne przedmioty były w niej obecne także wcześniej. Jedna z mieszkanek pałacu – Aleksandra z Potockich, była prawnuczką pierwszego właściciela zestawu. W innych polskich muzeach znajdują się także kolejne elementy zestawu.

Hasła słownika terminów kontekstowych: Adam Mikołaj Sieniawski, Jerzy August Wandalin Mniszech, herb

Informacje o obiekcie

Informacje o obiekcie

Autor / wytwórca

Huta Kryształowa

Wymiary

cały obiekt: wysokość: 13,8 cm, szerokość: 5,7 cm

Rodzaj obiektu

naczynie użytkowe...

Technika

barwienie w masie, szlifowanie, rytowanie, złocenie

Tworzywo / materiał

szkło przezroczyste

Czas powstania / datowanie

1742 - 1767

Miejsce powstania / znalezienia

powstanie: starostwo lubaczowskie, Polska

Właściciel

Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

Numer identyfikacyjny

Wil.5609

Lokalizacja / status

obiekt nie jest teraz eksponowany

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę

0/500

Jakiś filtr
Data od:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
Data do:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
asd