Święta Maria Magdalena

Według biblijnej relacji Maria Magdalena pochodziła z Magdali, miasta leżącego nad Jeziorem Galilejskim. W kulturze europejskiej stała się postacią, która od wieków budziła zainteresowanie nie tylko wśród wiernych, lecz także poetów i malarzy, co niewątpliwie przyczyniło się do rozwoju zróżnicowanej ikonografii świętej. Aby jednak spróbować odkryć tożsamość tej tajemniczej postaci, należy sięgnąć do Nowego Testamentu. I choć wzmianek na jej temat jest tam zaledwie kilka, to wszystkie są związane z najbardziej istotnymi faktami z życia Chrystusa. Począwszy od momentu, gdy Jezus wypędził z niej siedem złych duchów, Maria Magdalena zostaje włączona do grona jego słuchaczy i wraz z innymi niewiastami troszczy się o wędrujących z nim apostołów. Kolejna wzmianka pojawia się, gdy wspominają o niej ewangeliści, pisząc, że była obecna podczas ukrzyżowania i śmierci Chrystusa oraz zdjęcia z krzyża i złożenia ciała do grobu. Maria Magdalena była również jedną z trzech niewiast, które udały się do miejsca pochówku Ukrzyżowanego, ale zastały pusty. Kiedy przyszła święta ujrzała odrzucony kamień, pobiegła do apostołów i powiadomiła ich o tym. Następnie wróciła do grobu, gdzie zmartwychwstały Jezus ukazał się jej jako ogrodnik. Tym samym to Maria Magdalena stała się posłańcem, który oznajmił apostołom, że Chrystus żyje. Dlatego też bywa nazywana apostola Apostolorum – apostołką apostołów.

W związku z ogromnym zainteresowaniem życiem świętej artyści na przestrzeni epok coraz chętniej sięgali po różne wątki z jej życiorysu, poczynając od czasów rozpusty, przez scenę nawrócenia podczas uczty u Szymona Trędowatego, aż po jej pokutne życie w odosobnieniu – i właśnie ten motyw w epoce baroku zyskał szczególną popularność. Wówczas świętą ukazywano najczęściej w pustelni, gdy porzuciwszy bogactwa życia doczesnego, oddaje się modlitwie. Wątek pokuty Marii Magdaleny rozpowszechnił się zwłaszcza w dobie kontrreformacji, kiedy historia życia świętej okazała się idealnym materiałem dydaktycznym wykorzystywanym przez kaznodziejów. Pokutująca młoda kobieta, nierzadko z odsłoniętą piersią, zyskała nowe atrybuty: czaszkę lub księgę, mające charakter wanitatywny, zwracające uwagę wiernych na marność wygód życia na ziemi. Nie dziwi fakt, że taki wizerunek świętej często był wykorzystywany do dekoracji konfesjonałów.