Brzękadło, ozdoba rzędu końskiego

Zawieszki-brzękadła należą do ozdób rzędu końskiego. W tym ciekawym zbiorze dominują cztery zestawy złożone tylko z kółek. Szczególną uwagę przykuwa jednak zawieszka z trzema trapezowatymi blaszkami. Jest to znalezisko o dużych walorach estetycznych, charakteryzujące się elegancją i lekkością. Zawieszki wchodzą w skład wyjątkowego skarbu odkrytego w bagnie, w 1884 roku, złożonego z wędzideł, brzękadeł, guzków, kółek, form do odlewnia siekierek, fibul, okazałej brzytwy, fragmentów wyrobów brązowych oraz żelaznych. Należy podkreślić, że bagienny kontekst odkrycia może świadczyć o jego szczególnym znaczeniu związanym ze sferą sacrum i składaniem darów ofiarnych. Depozyt, datowany na wczesną epokę żelaza, tj. okres halsztacki C (ok. 750–600/550 BC), trafił do zbiorów muzealnych w Szczecinie i był tu przechowywany do sierpnia 1944 roku. Z uwagi na zbliżający się front i naloty alianckie, wraz z innymi cennymi zabytkami, został przewieziony w głąb Niemiec. Do Szczecina powrócił dopiero w 2009 roku w wyniku polsko-niemieckiej wymiany dawnych zbiorów archeologicznych. Większość występujących w skarbie przedmiotów ma cechy wyrobów z kręgu kultury halsztackiej, której nazwa wywodzi się od cmentarzyska w miejscowości Hallstatt w Austrii. Prezentowane zawieszki-brzękadła są unikatowymi znaleziskami w skali Polski, prawdopodobnie zostały sprowadzone z południowych rejonów środkowej Europy.

Dorota Kozłowska