Zegar stołowy tzw. kaflowy

Zegary kaflowe to ukoronowanie kunsztu polskich zegarmistrzów, są znakomite pod względem konstrukcji, trwałe, a do tego bardzo efektowne. Nic dziwnego, że długo pozostawały w użyciu – od początku XVII do końca XVIII wieku. Obudowy podlegały w tym czasie drobnym zmianom wynikającym z przemian stylowych. W miejsce prostych geometrycznych puszek pojawiały się obudowy z krawędziami o liniach falistych, nóżki przybierały formę skręconych wolut, a okienka zyskały ramki o fantazyjnych profilach. Przeszklone okienka w bocznych ściankach puszki pozwalały obserwować pracę mechanizmu, co było miłą domową rozrywką, dlatego jego elementy mają dodatkowe zdobienia w postaci grawerunków i ażurowych wstawek. Dźwięk zegara wydzwaniającego kwadranse i godziny w ciągu dnia był przyjemny dla ucha, ale nocą mógł przeszkadzać. Dla zapewnienia ciszy zegarmistrz umieścił w rogu tarczy dźwignię pozwalającą w razie potrzeby wyłączyć tę funkcję.

Twórcą zegara jest lubelski mistrz Marek Mayer działający od 1745 roku, zmarły w roku 1783. Przez sześć lat pełnił funkcję cechmistrza, co dowodzi, że był ceniony przez członków cechu. Inne jego prace znajdują się w zbiorach polskich muzeów: w Zamku Królewskim na Wawelu, Muzeum Narodowym w Krakowie i Muzeum Okręgowym w Toruniu.

Barbara Czajkowska