Fetysz

Dogonowie to lud mieszkający w Republice Mali w okręgach Bandiagara, Duentza i Bankass. Ich liczebność szacuje się na około 500–600 tysięcy. Podstawą ich gospodarki jest kopieniactwo. Wiele z dogońskich obrzędów dorocznych wiąże się z zapewnieniem sobie dobrych zbiorów. W tym celu dziękują bogu Ammie i przodkom za dobry urodzaj, prosząc jednocześnie o błogosławieństwo na nadchodzący sezon prac polowych. Dwoma najważniejszymi świętami związanymi z rolniczym kalendarzem są Goru i Bulo, podczas których współpracują kapłani obu kultów życia – Hogon (kapłan kultu Lebe) i Binukedine (kapłan kultu Binu).

Goru to święto zbiorów, natomiast Bulo jest ceremonią związaną z przygotowaniem ziemi pod zasiew. Integralną częścią obu świąt są liczne ofiary składane na ołtarzach Ammy oraz przodków. Oba święta mają charakter dziękczynny i towarzyszy im atmosfera radości. Jednym z przejawów tej szczęśliwości jest wznoszony przez uczestników okrzyk yuuweey, będący rodzajem błogosławieństwa, który można przetłumaczyć jako „dobrego roku” lub „na zdrowie”. Często jest też wykrzykiwany podczas picia piwa konyo. Zresztą spożywanie lokalnego piwa warzonego z prosa jest nieodłącznym punktem obchodów wielu świąt dogońskich, również Goru i Bulo. W czasie ceremonii Bulo wypija się go wyjątkowo dużo, dlatego czasami nazywane jest nawet świętem piwa. Konyo przygotowują kobiety, a ilość nawarzonego trunku zależy od zasobności rodziny. Biedniejsze, które nie mają odpowiedniej ilości prosa do przygotowania piwa, odwiedzają w tym czasie bogatszych sąsiadów, którzy chętnie dzielą się napojem. Również kobiety kosztują konyo w czasie święta Bulo, choć zwykle go nie piją. Spożywając piwo Dogonowie wypowiadają słowa modlitwy, które mają zapewnić pomyślność im oraz całej wspólnocie. Według badaczy głównym celem świąt jest celebracja solidarności i harmonii, które są szczególnie ważnymi wartościami dla Dogonów.

Ewa Prądzyńska