Zegar słoneczny

Zegar słoneczny poziomy w kształcie okrągłej płyty żeliwnej, na której zamocowany jest trójkąt gnomonu rzucający cień. Linia przesuwającego się cienia pokrywa się z kolejnymi rozchodzącymi się promieniście od gnomonu liniami indeksu, kończącymi się rzymskimi cyframi na obrzeżu płyty, wskazując właściwą godzinę. Niezwykłość tego zegara polega na dodatkowej funkcji, którą spełnia laweta z miniaturową armatką ustawiona na płycie tak, aby jej lufa znajdowała się na przedłużeniu linii gnomonu. Armatka wyposażona jest w urządzenie amortyzujące odrzut wystrzału i blokadę przesuwu. Po obu jej bokach znajdują się ćwierćłukowe ramiona z nazwami kolejnych miesięcy. Wysięgniki poruszające się w obrębie ramion ujmują soczewkę z możliwością regulacji jej prostopadłego ustawienia w stosunku dozmieniającego się w poszczególnych miesiącach kąta padania promieni słonecznych. Promień słońca skupiony przez soczewkę pada na panewkę armatki powodując wystrzał oznajmujący południe. Pomiędzy lawetą a gnomonem widoczny herb Potockich pod koroną w otoczeniu labrów. Zegar zamówiony został w warszawskim Zakładzie Fizyczno-Matematycznym przez Augusta Potockiego jak głosi rachunek z dnia 18 października 1853 r.

AK

Kolekcja wilanowska, kolekcja zegarów, zegary słoneczne