50 fenigów

Wyłapywanie z obiegu drobnych monet kruszcowych przez ludność Niemiec w czasie pierwszej wojny światowej, zwane pogardliwie przez patriotycznie nastawione jednostki chomikowaniem, doprowadziło do trudności w handlu detalicznym.

W celu złagodzenia uciążliwego dla obrotu pieniężnego deficytu niskich nominałów, władze samorządowe podejmowały inicjatywy emisji własnych pieniędzy. Wychodzono z założenia, że pieniądze zastępcze powinny być metalowymi monetami, ponieważ wydawane wcześniej bony papierowe nie sprawdziły się w obiegu. Ten sposób myślenia wykazał również magistrat miasta w Kamieniu Pomorskim. W 1918 oraz w 1920 roku ukazały się wybite przez firmę Wilhelm Mayer & Franz Wilhelm ze Stuttgartu monety o wartości 10 i 50 fenigów. Bito je w żelazie oraz w cynku. Szczególnie wiele znanych jest odmian 50-fenigówek z 1918 roku. Między innymi ze względu na dwa funkcjonujące już w obiegu wzory zapisu nominału: ½ MARK (znacznie rzadsza) i ½ Mk, widocznej na zdjęciu monecie z 1920 roku nadano inny wygląd. Ułamek marki zastąpiono ilością fenigów, czyli liczbą 50 z określeniem Pf. pod spodem, zaś zewnętrzną perełkową obwódkę bordiurą złożoną z łuków i kropek. Nowe 50 fenigów również ukazało się w dwóch metalach. Przypuszcza się jednak, że 50 fenigów z żelaza, podobnie jak i żelazne 10 fenigów z 1920 roku nie trafiło do obiegu. Być może monety te powstały na potrzeby komercyjne i zostały rozprzedane kolekcjonerom.

Eksperymenty władz samorządowych z metalowymi pieniędzmi zastępczymi nie przynosiły oczekiwanych skutków. Produkcja monet była kosztowna i kłopotliwa a rozwijające się kolekcjonerstwo monet zastępczych i tak powodowało znikanie z rynku pieniężnego kolejnych emisji.

Mieszko Pawłowski