Spodek

Pierwsza polska manufaktura porcelany działała w Korcu na Wołyniu przez nieco ponad czterdzieści lat. Kres jej położyły dramatyczne wydarzenia historyczne związane z wybuchem i upadkiem powstania listopadowego. W tym krótkim stosunkowo czasie zdołano stworzyć tam wiele ciekawych form i opracować różnorodne wzory dekoracji, które zadziwiają bogactwem i inwencją. Najczęściej stosowane – zwłaszcza na zastawach stołowych – były wzory kwiatowe i różnego rodzaju ornamenty roślinne i geometryczne. Rzadziej pojawiały się pejzaże i przedstawienia ptaków. Zachowały się jedynie nieliczne naczynia zdobione malowanym motywem ptaków siedzących na gałązce. Są to filiżanki i spodki, z czego można wnosić, że ten typ dekoracji pojawiał się wyłącznie na serwisach do kawy i herbaty wykonanych na specjalne zamówienie.

Ptak przedstawiony na spodku namalowany jest w pewnym uproszczeniu, ale biorąc pod uwagę kształt i kolorystykę piór, można uznać, że to popularna w Polsce zięba. Spodek jest zaledwie drobnym elementem pierwotnego serwisu. Nie mamy do niego filiżanki, on sam nosi ślady uszkodzeń, ale mimo to został przechowany do czasu, gdy trafił do muzeum. Nawet pojedyncze przykłady koreckiej porcelany były w polskich domach chronione jako cenne pamiątki patriotyczne. W okresie niewoli narodowej przypominały bowiem ostatnie lata istnienia niepodległej Rzeczypospolitej.

Barbara Czajkowska