Moneta witen (Warcisław IX , Barnim VII)

Początki mennictwa na Pomorzu Zachodnim sięgają około 1170 roku, kiedy książęta z dynastii Gryfitów rozpoczęli bicie własnych monet, początkowo w ośrodkach stołecznych oraz miastach o dużym znaczeniu gospodarczym, takich jak Kolberg (Kołobrzeg), Stettin (Szczecin), Prenzlau (Przęcław), Demmin (Dymin) i Cammin (Kamień). Mennictwo książęce było jednak bardzo słabe. W masowej produkcji pieniądza w XIV–XV wieku zaczęły dominować miasta. W mennicach miejskich bito różne rodzaje monet. Pod koniec XIV stulecia były to między innymi witeny, których nominał był wyższy od nominału denara. Wybijano je z wysokiej próby srebra (930/1000), ważyły ponad 1 gram i miały wartość 4 denarów lubeckich. Na przełomie XIV/XV wieku witeny stały się najpowszechniejszym środkiem płatniczym w basenie Morza Bałtyckiego. Wraz z grubymi fenigami wchodziły w skład tzw. skarbu z Podzamcza w Szczecinie, który odkryto w 1999 roku. Jeden z witenów ze skarbu wybito w Wolgast (Wołogoszcz) – stolicy dzielnicy wołogoskiej w Księstwie Pomorskim, w czasach panowania dwóch książąt wołogoskich z dynastii Gryfitów: Warcisława IX (?–1457) oraz jego brata Barnima VII (1403–?). Świadczy o tym napis na awersie: MONETA DUC WOLGA oraz kroczący gryf, symbol rodu Gryfitów. Na rewersie tego witena widnieje sentencja religijna: DEUS IN NOMINE TU (Boże, w imię Twoje).

Małgorzata Peszko