Dysputa kapłanów

Obraz Dysputa kapłanów przedstawia scenę umieszczoną w ciasnym malarskim kadrze, ukazującą zróżnicowane gesty stypizowanych postaci wyobrażonych w wykwintnych, historycznych, orientalnych szatach. Skrót perspektywiczny uwidacznia sylwetki z obniżonego punktu widzenia, uwydatnia bogactwo wyposażenia wnętrza, z dekoracyjnie zdobionym dywanem na pierwszym planie.

Niewielki obraz Hadziewicza sprawia wrażenie sceny monumentalnej, ukazanej we wnętrzu pełnym przepychu, oddanym w ciepłej kolorystyce kształtującej pełnopostaciowe wizerunki rozmówców. Tylko centralna postać, ukazana w błękitnej szacie, spogląda przed siebie, wymownym gestem dłoni wyciszając toczony spór. Dysputa kapłanów to malarski popis harmonizowania barw, kształtowania sylwetek postaci, teatralizowania gestów. Odsłania zarazem zasób akademickich inspiracji artysty, czytelnych w zapisie sygnatury w lewej dolnej krawędzi przedstawienia: „według Bordone kopiował R. Hadziewicz”.

W 1833 roku artysta przebywał na stypendium we Włoszech, inspirując się malarstwem renesansowym, zarówno naśladując obrazy Rafaela, jak i kopiując płótna wenecjan. Dysputa stanowi niewielki fragment bogatego przedstawienia Parisa Bordone ilustrującego legendę wenecką – rybaka prezentującego duży pierścień otrzymany od św. Marka. Ten wielkoformatowy obraz z Gallerie dell’Accademia, przedstawiający fundacyjny dla tożsamości weneckiej mit, został zredukowany do przedstawienia postaci wpisanych w tradycję ikonograficzną sceny „dysputy arcykapłanów”. Niewielki szkic Hadziewicza stał się jednym z wariantów edukacji akademickiej, polegającej na naśladowaniu dawnych mistrzów – ale także okazją dla prezentacji umiejętności artysty, budującego dramaturgię sceny poprzez zróżnicowane zabiegi malarskie. Już wkrótce artysta wrócił do Krakowa, by zabiegać o stanowisko profesora w Szkole Rysunku i Malarstwa, jednak bezskutecznie.