Filiżanka

Produkcja porcelany w Berlinie rozpoczęła się w roku 1753 z inicjatywy kupca Wiliama Caspra Wegely. Kilka lat później Ernst Gotzkowsky założył fabrykę, w której zatrudnił doświadczonych pracowników Wegely’ego wprowadzonych w arkana produkcji. W 1763 roku zakład przejął Fryderyk II i na znak przynależności królewskiej nadał mu sygnaturę w postaci berła. Odtąd manufaktura funkcjonuje pod nazwą Kӧnigliche Porzellan-Manufaktur Berlin (KPM), aż do dziś. W jej produkcji dominowały serwisy stołowe, które cieszyły się zasłużoną renomą dzięki wysokiemu poziomowi malowanych wzorów. Zatrudniano do tej pracy wykształconych malarzy, których nazwiska są znane z archiwaliów – jeden z nich stworzył na filiżance scenę parkową. Ta dekoracyjna, a zarazem harmonijna kompozycja wyszła spod ręki wprawnego malarza. Na bardzo małej powierzchni potrafił oddać głębię perspektywy rozległego pejzażu, drobne szczegóły pierwszego planu, detale stroju postaci. Autorem miniatury jest Heinrich Wilhelm Hinze (1800–1862), który trudną sztukę malowania na porcelanie zgłębiał od czternastego roku życia w szkole prowadzonej przy wytwórni berlińskiej. W 1820 roku opuścił fabrykę i wyruszył w podróż studyjną do Meklemburgii i na Rugię. W czasie jej trwania – na zlecenie wielkiego księcia Meklemburgii – wykonał liczne obrazy przedstawiające pejzaże, widoki miast i zabytki architektury. Następnie odbył podobne wyprawy w Alpy, do Nadrenii, Austrii, Czech i na Śląsk. W 1830 roku wrócił do Berlina i tam wykorzystał zdobyte doświadczenia, malując pejzaże w wytwórni porcelany. Równocześnie w latach 1824–1858 regularnie uczestniczył w wystawach berlińskiej akademii oraz pracował jako malarz i rysownik dla późniejszego cesarza Fryderyka III.

Barbara Czajkowska