Maska satimbe

Maska satimbe zakładana na twarz stanowi całość z kompletnym strojem. Słowo satimbe pochodzi z języka dogo-so i dosłownie oznacza „nałożoną siostrę” (w domyśle: na głowę). W języku obrzędowym sigi-so nazywa się tę maskę awa danu, czyli maska z drewna.

Podobnie jak inne maski dogońskie tańczy w trakcie świąt pogrzebowych Dama kończących długi okres opłakiwania zmarłego. W zależności od stopnia wtajemniczenia wizerunek kobiety znajdującej się na zwieńczeniu maski satimbe jest różnie interpretowany. Według jednej z wersji jest to przedstawienie kobiety Andumbulu odpowiedzialnej za wynalezienie włókien, które posłużyły do skonstruowania pierwszej maski. Kolejna tłumaczy ją jako kobietę z ludu Dogonów, która jako pierwsza zobaczyła maski tańczące w buszu, wykradła je Andumbulu i przyniosła do wioski, do świata ludzi.

Niektórzy z Dogonów widzą w niej przedstawienie Yasigine, jedynej kobiety mogącej przebywać w towarzystwie tańczących masek i uczestniczyć w święcie Sigi. Pierwszą Yasigine była Yasigi, córka Ammy – najwyższego boga, stwórcy wszechświata, bliźniacza siostra Ogo. Podczas pierwszego Sigi przyniosła piwo przygotowane przez kobiety i częstowała nim mężczyzn. Podobnie jak jej brat, przekształcony z czasem w Yurugu, była nieposłuszna wobec Ammy. Podczas menstruacji zamiast poddać się odosobnieniu uprawiała rośliny, przez co zanieczyściła je swoją krwią. Za nieposłuszeństwo została ukarana przez Ammę i zmarła w ciąży. Maska była własnością stowarzyszenia Awa, którego członkami są wszyscy obrzezani mężczyźni.

Ewa Prądzyńska