Kroczący; Biegacz | Schreitender Mann; Laeufer

W 1893 roku ukazał się manifest artystyczny monachijskiego rzeźbiarza Adolfa von Hildebrandta zatytułowany Das Problem der Form in der bildenden Kunst (Problem formy w sztukach plastycznych). Twórca koncepcji nowego klasycyzmu znalazł wielu naśladowców, a do jego najwierniejszych uczniów należał Bernhard Bleeker. Gdy Bleeker rozpoczął prace nad dekoracją nowego skrzydła uniwersytetu im. Ludwika Maksymiliana, badania nad biało gruntowanymi lekytami attyckimi zakończył tam właśnie Walter Riezler – wielbiciel Hildebrandta, mianowany dyrektorem Muzeum Miejskiego w Szczecinie. W okresie monachijskim Riezler musiał poznać Bernharda Bleekera, który w tym samym czasie wykonał portret teoretyka oraz swojego młodszego brata Hermanna. Ten wybrał identyczną drogę – w latach 1910–1911 dzielił z Bernhardem pracownię, został asystentem Hildebrandta w Akademii Sztuk Pięknych, a następnie w jego prywatnym atelier we Florencji. Praca dyplomowa Hermanna Bleekera (odróżniającego się dodatkiem do nazwiska „Kullmer”) – brąz kroczącego lub biegnącego mężczyzny – została błyskawicznie zakupiona przez Riezlera i ozdobiła galerię sztuki współczesnej ukończonego w 1913 roku gmachu szczecińskiego muzeum. Sam temat rzeźby wynika niewątpliwie z recepcji twórczości Auguste’a Rodina, zwłaszcza jego Kroczącego mężczyzny (ok. 1900). Rodin wielokrotnie wystawiał w monachijskim Pałacu Kryształowym, był członkiem tamtejszej Secesji oraz członkiem-korespondentem Akademii. Statua atlety o rzymskim profilu i masywnej sylwetce stanowi jednak głównie emanację zasad hildebrandtowskiej kompozycji: maksymalnego uwypuklenia przestrzennej sugestywności poszczególnych członków. Każdy element anatomiczny opracowano tak, by stworzyć różnorodny, precyzyjny kontur i jasny ogląd, zwłaszcza z dużego dystansu (tzw. Fernbild). Choć Bleeker-Kullmer wykonał jeszcze wiele dzieł rzeźbiarskich, portrety, pomniki nagrobne i wojenne, projekty monet i medali, Biegacz pozostał jego najważniejszą pracą.

Szymon Piotr Kubiak