Para fetyszy

U Dogonów istnieje grupa ludzi zajmujących się uzdrawianiem. Zanim jednak możliwe będzie zastosowanie leczenia, należy poznać przyczynę choroby, którą ustala zawsze wróżbita. Choroba według Dogonów jest spowodowana najczęściej przekroczeniem jakiegoś zakazu wydanego przez przodków lub istoty nadnaturalne. Osoba znająca się na leczeniu tradycyjnym diodiougunon (znachor) opiera swoją wiedzę na klasyfikacji roślin pozostających w związku z różnymi częściami ciała. Rośliny stanowią podstawową bazę do produkcji lekarstw. Znachorzy niechętnie mówią o swoich lekarstwach, uważają bowiem, że trzymanie składników w tajemnicy zwiększa ich skuteczność. Sporządzają medykamenty przeciwko bólom głowy, zębów, malarii, biegunce. Potrafią także przygotowywać skuteczne amulety chroniące przed ukąszeniami węży i skorpionów. Znachorzy cieszą się u Dogonów dobrą sławą, ale wpływ na ich popularność mają zapewne względy ekonomiczne. Ich leczenie jest zdecydowanie tańsze niż korzystanie z usług wykształconych lekarzy czy pielęgniarzy.

Podstawą farmacji Dogonów są rośliny, niekiedy używa się także szczątków zwierząt i minerałów. Istotnym uzupełnieniem takich lekarstw są sekretne teksty wygłaszane w czasie ich produkcji, a także wiara pacjenta w nadprzyrodzoną moc znachora. Leki tradycyjne i farmaceutyki można najłatwiej kupić u handlarzy mających swoje stragany na targu lub w handlu obnośnym.

Leczeniem zajmują się nie tylko znachorzy, ale także marabuci, wykorzystujący do tego celu Koran. Na różne dolegliwości zalecają najczęściej odpowiednie wersety z Koranu. Zapisują je na drewnianych tabliczkach, po czym zmywają tekst wodą, którą zalecają pić pacjentowi. Całą kurację uzupełniają błogosławieństwem.

Ewa Prądzyńska