Nóż

Prowadząc w 1960 roku badania powierzchniowe na terenie wsi Dziedzice, niedaleko Barlinka w województwie zachodniopomorskim, archeolodzy – Kazimierz Siuchniński (1928–1981) i Stefan Wesołowski (1927–1995) – zlokalizowali stanowisko osadnicze w Dziedzicach oznaczone numerem 4. Z inicjatywy Muzeum Pomorza Zachodniego (obecnie Muzeum Narodowe w Szczecinie) badania wykopaliskowe prowadził tam w latach 1968–1972 i w 1974 Antoni Porzeziński (1940– ). Na powierzchni 13 750 m2 zarejestrowano aż 126 obiektów, będących pozostałościami wczesnośredniowiecznej osady, mających różnorodne funkcje. Wyróżniono między innymi obiekty mieszkalne, przyjmujące formę półziemianek, jamy zasobowe, odpadowe i produkcyjne, paleniska oraz obiekty o nieokreślonej funkcji. W trakcie prowadzonych prac odkryto wiele przedmiotów związanych z codziennym życiem mieszkańców osady. W przeważającej części były to fragmenty potłuczonych, niezdobionych naczyń glinianych wykonanych w technice ręcznego lepienia. Dominowały między innymi formy jajowate, wazowate, workowate, łagodnie dwustożkowe oraz baniaste. To przede wszystkim na ich podstawie określono czas funkcjonowania osady, który przypadał na 2. połowę VI i VII wiek. Kolekcję zabytków uzupełniały fragmenty glinianych tygielków, bryłek żużli, noże żelazne, oścień, haczyk do wędki, osełki, fragmenty prażnic, kamienne i gliniane przęśliki, szydła oraz kości zwierzęce.

Odkryty w trakcie prac archeologicznych, prezentowany nóż żelazny o niezachowanej rękojeści ma niewielkie rozmiary. Charakteryzuje go wąska głownia, prosty tylec z lekko łukowatym ostrzem oraz trzpieniem wyodrębnionym dwustronnie. Noże były powszechnie używane jako narzędzia w codziennych pracach, zarówno w gospodarstwie domowym, jak i w wyspecjalizowanych warsztatach rzemieślniczych. Te o mniejszych rozmiarach noszono w skórzanych pochewkach przywieszonych do paska.

Grzegorz Durdyń