Tarcza na Torę (hebr. tas)

Tarcza na Torę (hebr. tas) jest to jeden z elementów „klej kodesz” (przedmiotów będących częścią kultu religijnego związanego z Torą).

Zwraca uwagę data powstania obiektu – 1779 r., co jest wyjątkowe, jeśli chodzi o zachowanie przedmiotów związanych z przechowywaniem i użytkowaniem Tory sprzed wieku XIX (więcej, o historii Tory na stronie Wirtualnego Sztetla. 

Prezentowany tas wykonany ze srebra został ozdobiony ornamentami i napisem donacyjnym – jest to dar uczonego Abrahama, syna uczonego Mosze.

Zwyczaj używania tarczy ma uzasadnienie w przepisach talmudycznych, zakazujących przewijania Tory w synagodze, by nie marnować czasu, który można poświęcić na jej studiowanie. W dolnej części zawieszki bardzo często umieszczano małą skrzynkę, do której wkładano karteczkę (lub tabliczkę) z informacją, na którym fragmencie zakończono studiowanie Pisma.

Tarczę zdobią dwie kolumny, symbolizujące Jachina i Boaza (nazwy kolumn będących w Świątyni Jerozolimskiej, strzegących wejścia). Nazwy kolumn tłumaczy się: Jachin – „Bóg utwierdził”, Boaz – „w Nim [jest] moc”.

W zwieńczeniu tarczy bardzo często umieszczano symbole znane również z dekoracji innych przedmiotów związanych z Torą (jak sukienka czy korona) – dwa lwy, symbolizujące plemię Judy, z którego pochodził Dawid, i z którego, według żydowskiej tradycji, będzie się wywodził Mesjasz.

Tarcza na Torę przekazana Muzeum dzięki The North American Council for the Legacy of Polish Jews.

Natalia Różańska