Butelka
1823 — 1939
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Jest częścią kolekcji: Przedsiębiorstwa i sklepy polskich Żydów przed II wojną światową
Tablica reklamowała jeden z najpopularniejszych produktów Parowej Fabryki Wódek i Likierów Jakob Haberfeld – wódkę „Zamkówka”. Wytwórnia funkcjonowała w latach 1804–1939 w Oświęcimiu. Fabryka prowadzona przez żydowską rodzinę Haberfeldów była jednym z najstarszych przedsiębiorstw produkujących alkohol na terenie kraju. Haberfeldowie należeli do najbardziej wpływowych rodzin w Oświęcimiu. Już w 1804 r. fabryka produkowała ponad 40 gatunków różnego typu wódek, likierów, rumów, whisky i starki. Specjałami były: „Zamkowa”, „Zgoda”, „Czysta”, „Basztówka” oraz „Wiśniówka”. W trakcie I wojny światowej trunek „Kaizerschutze” (tłum. cesarski strzelec) był częścią ekwipunku każdego żołnierza austriackiego. Oprócz produkcji alkoholi wysokoprocentowych firma prowadziła rozlewnię piw, takich jak Okocim, Żywiec i Osiek. Dodatkowo rodzina posiadała fabrykę czekolady i cukru w Bielsku-Białej (od 1884 r.). Ostatni właściciel Parowej Fabryki Wódek i Likierów Alfons Haberfeld był udziałowcem pierwszej polskiej fabryki samochodów „Oświęcim-Praga”.
W sierpniu 1939 r. Alfons Haberfeld z żoną Felicją promowali swoje produkty w ramach polskiego pawilonu na Wystawie Światowej w Nowym Jorku. W drodze powrotnej, w chwili wybuchu II wojny światowej, statek, którym wracali do Polski, został zatrzymany i skierowany do Szkocji. Nie wrócili już do okupowanej przez Niemców Polski. Ich pięcioletnia córka Franciszka Henryka zginęła w obozie zagłady w Bełżcu. W 1952 r. Alfons i Felicja wraz z dwunastoma innymi ocalałymi z Zagłady założyli w Los Angeles organizację Club 1939. Zmarli w Los Angeles, Alfons w roku 1970, Felicja w 2010. W 1939 r. fabryka Haberfeldów została przejęta przez Niemców, a w 1945 r. upaństwowiona. Po roku 1989 istniejące rozlewnie poddano w stan upadłości. Firmę reaktywowano w czerwcu 2019 r. w ścisłej współpracy z Fundacją Rodziny Nissenbaumów. Na terenie fabryki otwarto Muzeum Wódki Jakob Haberfeld w Oświęcimiu.
Prezentowany obiekt to prostokątna tablica reklamowa wykonana z blachy, na której widnieje kolorowy nadruk, dodatkowo podkreślony tłoczeniem (elementy pokryte nadrukiem są wypukłe). Centralnie na seledynowym tle nadrukowane jest przedstawienie butelki w kolorze brązowym z etykietą w kolorze écru i napis (pełna nazwa producenta) w kolorach czarnym i złotym. W prawym dolnym rogu uwidoczniono nazwę producenta tablicy.
Marta Frączkiewicz
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
formy informacji
Technika
druk, wycinanie, tłoczenie, gięcie, cięcie, lanie
Tworzywo / materiał
farba / lakier, metal
Pochodzenie / sposób pozyskania
darowizna
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1823 — 1939
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
1939-02-01
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
1945-04-15
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna