Postać mężczyzny

Dogonowie to lud żyjący w południowo centralnej części Republiki Mali. Jego liczebność szacuje się na 500–600 tysięcy. Największe skupisko ich wiosek znajduje się na odcinku 150 km wzdłuż Masywu Bandiagara. Dogonowie są społeczeństwem patriarchalnym, w którym dominującą, odpowiedzialną rolę odgrywają mężczyźni. Do ich zadań należy zarządzanie ludźmi, kierowanie religią oraz gospodarką i polityką. Świat mężczyzn dzieli się na cztery zhierarchizowane, hermetyczne grupy, podzielone jeszcze wewnętrznie na kilka podgrup. Należą do nich: młodzi nastoletni, obrzezani mężczyźni, nieposiadający jeszcze doświadczenia, dorośli Dogonowie, pełni sił witalnych i obarczeni odpowiedzialnością za rodziny, starsi przywódcy rodów, na których spoczywa obowiązek przekazywania tradycji oraz najstarsi mężczyźni dysponujący ogromną wiedzą, którym blisko już do kategorii przodków.

Pierwsza grupa stojąca najniżej w hierarchii, do której należą młodzi, obrzezani mężczyźni podzielona jest wewnętrznie na trzy podgrupy: unrunw soro (dzieci, które się rozwijają), saga tara unrunw (dzieci zasadzone) i anrunw poju (znakomici mężczyźni). Do grupy unrunw soro należą młodzi chłopcy, którzy przeszli już obrzezanie, w wieku 12–20 lat. Druga – saga tara unrunw skupia mężczyzn w wieku 20–28 lat, a ostatnia – anrunw poju łączy Dogonów w przedziale wiekowym 28–36 lat.

Dwie pierwsze podgrupy integrują mężczyzn niedoświadczonych, którzy muszą podporządkować się starszym. Jej członkom powierza się prace, które nie wymagają ani dużego doświadczenia, ani nie są związane z większym ryzykiem. Cięższe obowiązki przydzielane są grupie starszych w hierarchii. Należący do niej mężczyźni muszą wykazać się odwagą i męstwem.

Ewa Prądzyńska