Talar

Epoka saska jest tradycyjnie uznawana za okres upadku Rzeczpospolitej, czas regresu w życiu politycznym i gospodarczym, epokę samowoli szlachty i ingerencji państw ościennych w sprawy polskie. Szczególnie źle oceniane jest panowanie Augusta III Sasa (1696¬–1763). Już za panowania jego ojca, Augusta II Mocnego (1670–1733), w Polsce miał miejsce chaos monetarny. Na rynku pieniężnym utrzymywała się stara i zdewaluowana moneta poprzednich władców. Zamknięte były mennice koronne, a wytwórnie w Gdańsku, Toruniu i Elblągu uruchamiane sporadycznie, wybijały niewielkie ilości monet. Przeciwdziałając anarchii pieniężnej August II zarządził bicie polskich monet w Lipsku, w Saksonii. August III kontynuował praktyki ojca, czego dowodem jest prezentowany talar. Władca został na nim przedstawiony w napierśniku zachodnioeuropejskim. Jest to jedyny typ talara z 1754 roku z takim wizerunkiem. Pozostałe cztery typy ukazują króla w zbroi rzymskiej. Portret w napierśniku z folgowanymi naramiennikami należy do rzadkości w polskim mennictwie talarowym Augusta III. Znajduje się jedynie na czterech spośród 18 znanych typów tych monet. Na rewersie talara umieszczono ukoronowaną, okrągłą, czteropolową tarczę herbową z nałożoną małą tarczą Elektoratu Saksonii pod czapką elektorską. Przedstawienia herbowe otoczono wieńcem laurowym. Taki projekt herbu państwa, stosowany na niemal wszystkich gatunkach monet był novum w polskim mennictwie. Dotychczas bowiem na monetach przeważnie pojawiała się tarcza herbowa w typie hiszpańskim i nie ujednolicano wyglądu różnych nominałów. Pod tarczą widnieją litery EDC, inicjały Ernesta Dietricha Crolla, mincmistrza mennicy lipskiej w latach 1753–1763. Talary polskie produkowano w Lipsku w latach 1753–1756. W 1756 roku gdy Prusy zaatakowały Saksonię, a Fryderyk II Wielki (1712–1786) wszedł w posiadanie polskich stempli menniczych, zaczęto bić fałszywe polskie pieniądze. Fałszowano również talary, które bito ze srebra próby czterokrotnie gorszej niż oryginały.

Mieszko Pawłowski