Głowa hartownika; Głowa robotnika | Tête de puddleur

Powstanie państwa belgijskiego w 1830 roku zbiegło się z procesami industrializacji, które z młodego królestwa uczyniły tygiel nowoczesności. Dynamiczny rozwój włókiennictwa i przemysłów związanych z rolnictwem spowodowały, że Belgię postrzegano jako kontynentalną „małą Anglię”. Od samego początku rozumiano tam tranzytową specyfikę kraju leżącego na przecięciu szlaków między Wielką Brytanią, Francją, Holandią i krajami niemieckimi, wytyczając gęstą sieć dróg kolei żelaznej. Kluczowe okazały się inwestycje w resort górnictwa i metalurgii – dziedziny przyciągające do dziewięciu zagłębi robotników z całego kontynentu – Greków, Polaków, Włochów... Już w okresie przed ogłoszeniem niepodległości Belgii pracę w walońskim pasie przemysłowym Haine–Sambre–Meuse uwiecznił w cyklu obrazów klasycysta Léonard Defrance. Podróż do „czarnej krainy” wpłynęła także na zmianę tematyki w twórczości Constantina Meuniera. Pochodzący z artystycznej rodziny brukselskiej, ukończywszy pracownię Louisa Jehotte’a w stołecznej Akademii Sztuk Pięknych (1845–1854), Meunier rozpoczął karierę malarza, rysownika i rzeźbiarza. W poszukiwaniu tematów na przełomie lat siedemdziesiątych/osiemdziesiątych XIX wieku odwiedził szereg ośrodków przemysłowych: odlewnie i walcownie w Huy, zakłady metalurgiczne Cockerilla w Seraing, tamtejszą hutę szkła Val-Saint-Lambert, a przede wszystkim kopalnie okręgów Borinage i Charleroi. W 1884 roku, w oparciu o rysunki wykonane w terenie, powstała gipsowa wersja statui przedstawiającej hartownika stali. Wyobrażenie siedzącego mężczyzny o nagim, pochylonym torsie, w hełmie i chodakach, zaprezentowano podczas cyklicznej brukselskiej wystawy sztuk pięknych w 1887 roku. Rok później sporządzono odlew brązowy rzeźby. W trakcie prac nad wizerunkiem całej postaci Meunier wykonał pełnoplastyczne popiersie tego samego modela oraz plakietę portretową w wysokim reliefie. Tę ostatnią spopularyzowała edycja sprzedawana w paryskiej galerii La Maison Moderne Juliusa Meiera-Graefego.

Szymon Piotr Kubiak