Podkurzacz

Miód jest produktem spożywczym, który ze względu na właściwości odżywcze i walory smakowe pozyskiwany był od dawna. Początkowo podbierano go dzikim pszczołom, z czasem wykształciło się, wywodzące się z bartnictwa, pszczelarstwo – rzemiosło zajmujące się hodowlą pszczół.

W swojej pracy pszczelarze używali specyficznych dla swojego fachu narzędzi. Jednym z nich był wykorzystywany do uspakajania pszczół podkurzacz, urządzenie składające się z walcowatego korpusu z dyszlem i mieszka. Podkurzacz wykorzystywany był w trakcie miodobrania, a także do innych prac wykonywanych przy ulach.

Zasada jego działania była prosta: w znajdującym się w korpusie pojemniku umieszczano paliwo, np. próchno drzew liściastych, które po podpaleniu i ugaszeniu pozostawiało żar. Żarzenie podtrzymywano dzięki powietrzu pompowanemu do urządzenia za pomocą mieszka, a będący produktem spalania dym wylatywał przez otwór kominka, nałożonego na przednią część korpusu. Pszczelarz kierował go w pożądane przez siebie miejsce. Odymione pszczoły uspakajały się i przechodziły w górę ula, a pszczelarz mógł bezpiecznie wykonać swoją pracę.

Podkurzacze produkowane dziś przemysłowo niewiele różnią się od prezentowanego egzemplarza, ze zbiorów etnograficznych Muzeum Narodowego w Szczecinie, wykonanego tradycyjnymi rzemieślniczymi metodami. Zarówno dawniej jak i obecnie są sprzętami niezbędnymi w każdej pasiece.

Agnieszka Słowińska