Marcin Poczobut
1775
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Polska sztuka medalierska od XVI wieku do XVIII wieku
Medal na cześć jezuity Karola Wyrwicza (1717–1793) został wykonany z inicjatywy Stanisława Augusta Poniatowskiego (1764–1795) przez nadwornego medaliera Jana Filipa Holzhaeussera (1741–1792). Gest króla wypływał z ducha epoki, w której piękno sztuki – obok wzbudzania doznań estetycznych – podporządkowano celowi dydaktycznemu, jakim było umacnianie właściwych postaw i kształtowanie wzorców obywateli świadomych dobra Rzeczypospolitej.
Wielką w tym rolę odegrało szkolnictwo jezuickie, które od lat 30. XVIII wieku otwierało się na model edukacji zgodny wymogami czasów. W niektórych polskich kolegiach zaprowadzono wówczas nauczanie przedmiotów matematyczno-fizycznych oraz języków nowożytnych. U progu lat 40. XVIII wieku odrębny status zyskały w nich historia i geografia. Wyrazem reformy szkolnictwa było powstawanie od końca lat 40. jezuickich kolegiów dla szlachetnie urodzonych. W założonym w 1752 roku Collegium Nobilium w Warszawie, obok Franciszka Bohomolca, Franciszka Paprockiego, Mikołaja Kossowskiego i Adama Naruszewicza, zaangażowany był wybitny historyk, geograf i etyk Karol Wyrwicz. Już jako rektor Collegium (od 1762 roku) przeprowadził reorganizację i reformę uczelni. Po oddłużeniu szkoły zatrudnił znakomitą kadrę pedagogiczną, realizującą najnowszy program nauczania. Wszczętą przez niego rozbudowę Collegium powstrzymał pożar, zamiary te ostatecznie przekreśliła likwidacja placówki w 1777 roku sprowokowana uprzednią kasatą Towarzystwa Jezusowego. Karol Wyrwicz był autorem podręczników szkolnych do historii i geografii zalecanych przez Komisję Edukacji Narodowej.
Awers medalu zdobi popiersie Karola Wyrwicza w stroju zakonnym, otoczone łacińską inskrypcją, w tłumaczeniu: „Karol Wyrwicz, rektor Collegium Nobilium Warszawskiego Towarzystwa Jezusowego”. Jego zasługi streszcza łaciński napis na odwrocie: IUVENTUTIS INSTITUTIONE SCRIPTIS QUE DE PATRIA ET LITTERIS BENE MERENTI STAN[islaus]:AUG[ustus]:REX MDCCLXXII, w tłumaczeniu: „Młodzieży wydoskonaleniem i pismami ojczyźnie i naukom zasłużonemu Stanisław August król, 1772”.
Prawdopodobnie wybito dwa egzemplarze tej pracy w złocie – dla zakonnika i króla. Obecnie znane są jej odbitki srebrne i brązowe. Nasz brązowy medal zakupiono do zbiorów Muzeum w 1965 roku wraz z kolekcją Bolesława Minki.
Tomasz Markiewicz
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt:
Rodzaj obiektu
medal
Technika
bicie stemplem
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Lublinie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
Holzhaeusser, Jan Filip
1775
Muzeum Narodowe w Lublinie
Holzhaeusser, Jan Filip
1787
Muzeum Narodowe w Lublinie
nieznany
2004
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Zamkowe w Malborku
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.