Chmielnik, synagoga, 16.03.2008

Fotografia dawnej synagogi w Chmielniku z projektu Wojciecha Wilczyka „Niewinne oko nie istnieje”. Przedstawia ulicę Sienkiewicza z jednopiętrową zabudową mieszkalną, a w drugim planie budynek dawnej synagogi, kryty czterospadowym dachem, z czterema półkoliście zwieńczonymi oknami w elewacji południowej, z niższą przybudówką od strony zachodniej.
Synagoga została wzniesiona na przełomie pierwszego i drugiego ćwierćwiecza XVIII w. Zniszczona wskutek pożarów, została odbudowana w latach 80. XIX w. Jest to budynek murowany, na planie prostokąta, z zagłębioną podłogą, z centralnie umieszczoną bimą (podwyższeniem do czytania Tory). Do sali głównej, w której modlili się mężczyźni, przylegała sień oraz izba mieszcząca siedzibę gminy żydowskiej. Na piętrze znajdowała się część dla kobiet, tzw. babiniec (zob. K. Piechotka, M. Piechotka, „Bramy Nieba. Bóżnice murowane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej”, Warszawa 2017).
Podczas II wojny światowej synagoga została zdewastowana. Po 1945 r. wykorzystywano ją jako magazyn zboża. W latach 2011–2013 władze miasta przeprowadziły renowację budynku. Obecnie mieści się w nim Ośrodek Edukacyjno-Muzealny „Świętokrzyski Sztetl”.
Fotografia została wykonana w 2008 r. i dokumentuje stan synagogi po ponownym zadaszeniu, przed renowacją wnętrza.
Artykuł o synagodze w Chmielniku: https://sztetl.org.pl/pl/miejscowosci/c/690-chmielnik/112-synagogi-domy-modlitwy-mykwy/83450-synagoga-w-chmielniku-ul-wspolna-14.

Krzysztof Bielawski