List do Emilii Ratz
1945-04-15
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Jest częścią kolekcji: Pamiątki rodzin Justmanów i Włodawerów
List z Białej Cerkwi od Emanuela Justmana do Pauliny Włodawer do Łucka: dwie niejednakowej wielkości karty osobno, zapisane dwustronnie; kartki w szerokie linie. Treść: konieczność podjęcia działań przez Paulinę i Artura Włodawerów w celu przybycia do Białej Cerkwi, rady i ostrzeżenia.
Z pamiętnika Pauliny Włodawer (MPOLIN-A4.1.1; zapis z 13.10.1980) wynika, że to raczej Włodawerowie namawiali Emanuela Justmana do przybycia do Łucka: ,,Nie pamiętam dokładnie, kiedy to było, kiedy wreszcie dostaliśmy wiadomość od Manka i nawiązaliśmy z nim listowny kontakt. Okazało się, że po wyjściu z Warszawy wylądował w Białymstoku. Oczywiście, miasto wywarło na nim okropne wrażenie, zupełnie przygnębiające. Był zupełnie sam, bez pieniędzy, bez rzeczy, bez znajomych nawet. Przez kilka dni tułał się, nie wiedząc, co ze sobą począć. Jak już wspomniałam, na murach było pełno plakatów namawiających do zgłaszania się na wyjazd w głąb Rosji i obiecujących znakomite warunki. W desperacji zgłosił się, zapisał i wraz z całą grupą wysłali go gdzieś tam, do wycinania lasów; nawet nie wiem, gdzie to było. Okazało się, że warunki były fatalne, gorzej nawet niż fatalne. Praca była ponad jego siły, idiotyczna a ciężka, wyżywienie okropne, a przy tygodniowym rozliczeniu okazywało się, że to, co zarobił, nie pokrywało nawet kosztów tego, pożal się Boże, utrzymania. Miał jeszcze na tyle energii, że bardzo szybko się urwał. Jak mu się udało wydostać, nawet nie wiem; jednym słowem, wylądował w Białocerkwi [...] i stamtąd już do nas pisywał. Znalazł tam pracę, a co ważniejsze, tam się już uczył tych swoich telefonów. Naturalnie, z miejsca zaczęliśmy go namawiać, aby przyjechał do nas. Jemu szkoda było jednak przerywać zaczęte kursy i chciał dociągnąć do wakacji. Umówiliśmy się zatem, że przyjedzie do nas w czerwcu, gdy tylko kurs się skończy. Że sprawy ułożyły się całkiem inaczej, to już były «siły wyższe», na które wpływu nie mieliśmy''.
PK
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
korespondencja
Technika
rękopis
Tworzywo / materiał
papier
Pochodzenie / sposób pozyskania
darowizna
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1945-04-15
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
1945-04-28
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
1945-03-27
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
odkryj ten TEMAT
Muzeum Okręgowe w Toruniu
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna