Zapinka

Zapinka, inaczej fibula, służyła do spinania odzieży lub mocowania na niej kolii paciorków bursztynowych i szklanych. Pochodzi z grobu ciałopalnego odkrytego w odległości około 200 metrów od Jeziora Miedwie, na południowym krańcu wsi Piaśnica. Według danych zachowanych w przedwojennym archiwum, pochówek wyposażony był pierwotnie w trzy zapinki, z których do dziś zachowały się dwie o identycznej formie. Fibule są bardzo zróżnicowaną grupą ozdób. Dzielą się na szereg wariantów wyróżnianych na podstawie różnic w konstrukcji, ornamentyce czy metalu, z jakiego je wykonano. Fibule określonego wariantu występowały w konkretnym czasie, dlatego są dobrymi „datownikami” dla zespołów znalezisk, takich jak groby. Prezentowana zapinka reprezentuje wczesną formę fibul z początku I stulecia, importowanych na Pomorze z prowincji rzymskich, z obszaru Noricum i Panonii. W dorzeczu Odry i Wisły używane były powszechnie do połowy I wieku. Część badaczy przypuszcza, że okazy żelazne mogły być wykonywane na miejscu, jako naśladownictwa pierwowzorów z brązu. Zapinki znad Miedwia w przedwojennej księdze inwentarzowej zostały opisane jako „dar Giesego”. W Archiwum Działu Archeologii MNS znajdują się także listy z października 1898 i lipca 1899 roku od nauczyciela o nazwisku Gebhard, w których poinformował o znaleziskach fibul oraz bransolety z brązu. Początkowo wszystkie te ozdoby znajdowały się w jego prywatnej kolekcji. Część z nich w marcu 1900 roku Gebhardt odsprzedał muzeum szczecińskiemu za sumę 5 Marek.

Bartłomiej Rogalski