Uczta Heroda

„Storia (historia) wtedy będzie poruszać serca oglądających, kiedy namalowane postacie będą w najwyższym stopniu przedstawiać poruszenia własnego ducha […] smucimy się ze smutnymi, uśmiechamy do śmiejących i współczujemy cierpiącym” – pisał w 1435 roku Leon Battista Alberti.

Storia, jako temat malarski podejmowany przez licznych twórców epoki nowożytnej, cieszył się najwyższym uznaniem odbiorców. Artysta wybierał temat mitologiczny, alegoryczny lub biblijny na tyle ciekawy, by stanowił impuls do dworskiej konwersacji. Często jego celem było ożywianie intensywności przeżyć religijnych. Flamandzkie malarstwo XVII-wieczne obfitowało zarówno w obrazy monumentalne, jak i kameralne, małoformatowe. W epoce baroku kolekcjonerzy kupowali małe kompozycje malarskie, przeznaczone do niezwykle wówczas modnych kunstkamer, czyli gabinetów sztuki. Często niewielkie obrazy o tematyce religijnej umieszczano w prywatnych kaplicach.

Franz Francken Młodszy specjalizował się w niewielkich obrazach malowanych najczęściej na blasze miedzianej lub desce. Posiadał duży warsztat, a zatem wielu uczniów i naśladowców.Obraz ze zbiorów lubelskich powstał w Antwerpii, w kręgu tego cenionego artysty, namalowany przez jego naśladowcę. Kompozycja jest sztywna, niemal graficzna, brakuje konsekwentnego stosowania perspektywy i światłocienia. Postacie na obrazie Uczta u Heroda są ubrane w kostiumy historyzująco-orientalne. Jedynie Salome nosi suknię uszytą według aktualnej XVII-wiecznej mody. To ją wyróżnia jako główną bohaterkę intrygi, która doprowadziła do męczeńskiej śmierci proroka Jana Chrzciciela. Piętnując niemoralny związek Heroda z Herodiadą, Jan ściągnął na siebie gniew króla, co doprowadziło do jego uwięzienia. Salome, córka Herodiady, tak zauroczyła władcę swym tańcem, że zgodził się obdarować ją ściętą głową Jana Chrzciciela.

Magdalena Norkowska