Szyfoniera

Jednym z mebli, używanych we Francji od połowy XVIII w., jest szyfoniera. To niewielka, wąska, wysoka komódka z kilkoma szufladami służąca do przechowywania bielizny, drobnych ozdób, akcesoriów stroju kobiecego i dodatków, tkanin, osobistych przedmiotów, papierów, biżuterii. Nazwa mebla pochodzi od francuskiego „chiffon” oznaczającego płótno, niewielki kawałek tkaniny, szmatkę. Prezentowana klasycystyczna szyfoniera została wykonana w parze z drugim identycznym meblem (S.7791MŁ; S.7792MŁ). Obie komódki, zakupione w 1960 r. przez Muzeum-Zamek, według relacji poprzednich właścicieli pochodziły z położonego w ogrodach wersalskich pałacyku Petit Trianon, który upodobała sobie królowa Maria Antonina. Uwagę przyciągają białe marmurowe plakiety umieszczone na czołach każdej szuflady fornirowanego mahoniem mebla. Dwie mniejsze koliste są tłem dla odlewanych z brązu uchwytów. Środkowe owalne stanowią tło dla medalionów z portretowymi popiersiami. Reliefy, naśladujące starożytne kamee, wykonano i sygnowano w angielskiej spółce Wedgwood & Bentley działającej w latach 1769 – 1780, w wytwórni Etruria na terenie Stoke-on-Trent w środkowej Anglii. Dzięki prowadzonym przez Josiaha Wedgwood’a eksperymentom w latach 70 XVIII w. rozpoczęła się produkcja barwionej tlenkami metali, nie wymagającej szkliwienia kamionki zwanej jaspisową. Były to wyroby o jasno barwionej masie stanowiącej tło dla białej reliefowej plastyki. Autorem wprawionych w szyfonierę biało - niebieskich medalionów jest John Flaxman, modelarz pracujący dla Josiaka Wedgwood’a w latach 1775 – 1787. Na medalionach ukazani są z prawego profilu: dramaturg –  Jean-Baptiste Racine; pisarz, historyk, filozof – Jean-François Marmontel; poeta, krytyk literacki – Nicolas Boileau-Despréaux (wg grafiki Charles Nicolas Cochin – twórcy ponad 300 wizerunków sławnych Francuzów); pisarz, krytyk teatralny, filozof – Denis Diderot (ewentualnie pisarz, filozof – Monteskiusz czyli Charles Louis de Secondat, baron de La Brède et de Montesquieu).
Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967