Topór

Opisywany zabytek został odkryty na stanowisku archeologicznym we wsi Las Stocki, w powiecie puławskim. W trakcie prac archeologicznych, przeprowadzonych tam w roku 1949, pracownicy Zakładu Prehistorii Uniwersytetu Marii-Curie Skłodowskiej zlokalizowali cztery cmentarzyska. Podczas ich badania archeolodzy odkryli, iż założyła je neolityczna ludność kultury pucharów lejkowatych, żyjąca na tych terenach około 5 tysięcy lat temu.

Na jednym z eksplorowanych obiektów, na cmentarzysku „B”, w grobie XI, odkryto umieszczony obok kości stopy nieboszczyka opisywany topór rogowy.

Został on wykonany z poroża – surowca, który od najdawniejszych czasów był używany jako znakomity materiał do robienia wielu produktów. Kość i poroże były nie tylko jednym z łatwiej dostępnych materiałów, ale też posiadały znakomite właściwości. Twardość przedmiotów wykonanych z kości i poroża, a zarazem ich sprężystość decydowały o tym, że przez długi czas były w powszechnym użyciu.

A jak udawało się tysiące lat temu kształtować tak twardy materiał?

Podczas procesu wykonywania topora jego wytwórca najczęściej korzystał z substancji zmiękczających poroże, dzięki czemu można go było łatwo obrobić. W tym celu przyszły topór, jeszcze w postaci półsurowca, moczono w skwaszonym mleku, szczawiu, wodzie lub moczu. Taki zabieg umożliwiał zmiękczenie odpowiedniego fragmentu lub całości półsurowca. Następnie, już po obróbce (przewierceniu, cięciu), opłukiwano produkt, by przywrócić mu poprzednią twardość.