Talar

Pierwsza połowa XVII wieku to w historii numizmatyki niemieckiej okres wzmożonej produkcji talarów. Motorem kolejnych emisji były zwykle wydatki związane z wojną trzydziestoletnią. Jednakże grube monety srebrne zwane groszami guldenowymi lub też guldinerami (określenie talar upowszechniło się pod koniec XVI wieku), były bite na terenie Rzeszy już od początku tego stulecia. Monety te, obok talarów z przełomu XVI/XVII wieku są egzemplarzami rzadkimi i poszukiwanymi przez kolekcjonerów. Do bardzo rzadkich należy również prezentowany talar z 1604 roku władcy księstwa Jüllich-Cleve-Berg Jana Wilhelma (1562–1609). Za rządów Jana Wilhelma talary bito sporadycznie, a ich wielokrotności są wręcz unikatowe. Jan Wilhelm przedstawiony jest na nich w konwencji znanej z wielu talarów, bitych zwłaszcza podczas wojny trzydziestoletniej. Ma na sobie zbroję, prawą dłoń zaciska na rękojeści rapiera, w lewej dzierży buzdygan – atrybut dowódcy wojskowego. Wizerunek jest bardzo intrygujący, ponieważ wiadomo, że Jan Wilhelm nie był wojownikiem. Nielubiany przez chorującego ojca, sam też zdradzający objawy choroby psychicznej, był stale odsuwany od możliwości praktycznej edukacji w zakresie rządzenia stosunkowo bogatym, lecz rozczłonkowanym krajem. W efekcie, po śmierci ojca Jana Wilhelma władzę w księstwach przejęli urzędnicy. Z przekazów kronikarskich wynika, że brak sukcesów politycznych, a także potomka, doprowadziły u księcia do eskalacji choroby psychicznej i spadku jakiegokolwiek zainteresowania sprawami państwowymi. Jedną z nich była niewątpliwie kwestia mennictwa. Zamożne państwo ograniczało bowiem bicie monet niemal wyłącznie do nominałów drobnych. Po bezpotomnej śmierci Jana Wilhelma doszło do rozpadu księstwa.

Mieszko Pawłowski