Postać kobiety

U Dogonów istnieje ściśle przestrzegany podział pracy ze względu na płeć. Wszystkie ciężkie prace wykonują mężczyźni, ale kobiety zawsze im pomagają, zarówno podczas robót polowych, jak i przy budowie domu czy spichlerza. Oprócz tego na kobiety spadają codzienne obowiązki związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego i opieką nad dziećmi. Ich praca jest czasochłonna i trudna. Za szczególnie ciężką uważają codzienne przynoszenie wody w dużych pojemnikach (ok. 20–25 litrowych). Studnie czy inne zbiorniki z wodą oddalone są często o kilka kilometrów od wiosek. Kobiety wstają wcześnie rano i wyruszają po wodę jeszcze, gdy jest ciemno. Dogonka sama zarządza swoim gospodarstwem. W przypadku małżeństw poligynicznych prym w domostwie wiedzie zawsze pierwsza, najstarsza żona, inne muszą się jej podporządkować. Kobieta ma wysoką pozycję w domu, mąż nie może jej do niczego zmusić. W przypadku nieporozumień między małżonkami żona może nawet odmówić mężowi posiłku. Mężczyzna najczęściej w takiej sytuacji prosi o pomoc sąsiadów. Pozycja kobiety rośnie wraz z liczbą dzieci.

Oprócz prac domowych kobiety zajmują się działalnością rzemieślniczą, zwłaszcza w okresie pory suchej. Dogonki między innymi wyrabiają bawełniane nici, lepią gliniane naczynia, barwią tkaniny. Wyprodukowane przez siebie produkty mogą sprzedawać. Handlują nimi najczęściej na targowiskach odbywających się w kraju Dogonów co pięć dni (dogoński tydzień), oferując też płody rolne z własnych poletek (suszone kule cebuli, warzywa, przyprawy) lub przetworzoną żywność (smażone pączki, ryby, zupy, piwo z prosa). Pieniądze pozyskane ze sprzedaży stanowią prywatny majątek kobiety, który zwyczajowo przechowuje w swoim własnym spichlerzu. Mąż nie ma do niego żadnych praw, dlatego w przypadku śmierci dziedziczą po niej dzieci.

Ewa Prądzyńska