Zofia z Branickich Potocka

Obraz z dawnej kolekcji Potockich, wywieziony za granicę przez Alfreda Potockiego, ostatniego ordynata łańcuckiego, w 1944 r został odkupiony z Galerii Heim w Londynie przez Ministerstwo Kultury i Sztuki w 1981 r i przekazany do zamku łańcuckiego. Niewielki obrazek przedstawia portret kobiety w średnim wieku na tle podwieszonej kotary, architektury i krajobrazu. Portretowana to Zofia z Branickich Potocka (ur. w styczniu 1790 r w Warszawie, zm. w styczniu 1879 r w Krzeszowicach), córka Franciszka Ksawerego Branickiego i Aleksandry von Engelhardt. W 1816 r wyszła za mąż za Artura Stanisława Potockiego, właściciela m.in. Krzeszowic i pałacu Pod Baranami w Krakowie. Była filantropką. Interesowała się sztuką, kolekcjonowała malarstwo włoskie, zainicjowała przebudowę Kaplicy św. Leonarda na Wawelu oraz ufundowała kaplicę Potockich w Wawelskiej Katedrze. Obrazek jest sygnowany i datowany w prawym dolnym rogu „Kriehuber 1839 „Joseph Kriehuber (ur w grudniu 1800 r w Wiedniu, zm .w maju 1876 r w Wiedniu) to austriacki litograf i malarz. Jego główną pasją była litografia, pracował jako litograf w kilku wiedeńskich wydawnictwach. W 1818 r zatrudnił się jako rysownik u księcia Sanguszki. W 1826 r powstały pierwsze portrety, w których wykorzystał nową technikę litografii. Oprócz litografii malował też portrety akwarelą. W ciągu krótkiego okresu stał się najbardziej popularnym i najlepiej opłacanym portrecistą okresu biedermeieru w Wiedniu. Portretował osoby z kręgów szlachty i arystokracji oraz urzędników państwowych, tworzył idealizowane portrety kobiet. Niestety wraz z rozwojem fotografii popyt na jego usługi zmalał, a prowizje spadły. Ostatnie lata życia spędził w biedzie. Łańcucki obraz utrzymany w jasnej, pastelowej kolorystyce, ujęty jest w dość szeroką, drewnianą, złoconą ramę o fantazyjnie wyciętych krawędziach, ozdobioną palmetami i ukwieconymi gałązkami. Na dolnej listwie ramy tabliczka z napisem „Zofia Branicka Arturowa Potocka”. Obrazek jest eksponowany w salonie wchodzącym w skład Apartamentu Paradnego na I piętrze zamku łańcuckiego.

Bożena Rybkowska