Rurociąg-Mościce

W 1924 roku Rafał Malczewski debiutował jako malarz w Salonie Czesława Garlińskiego w Warszawie wspólną wystawą z Witkacym. W 1929 roku opublikował zbiór nowel zatytułowany Narkotyk gór. W 1932 roku odbyła się prezentacja filmu Biały ślad (do którego Rafał Malczewski napisał scenariusz) na I Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji, towarzyszącym 18. Biennale Sztuki. W 1934 roku przebywał kilka miesięcy na Śląsku i w Beskidach, gdzie malował pejzaże przemysłowe. W 1938 roku tworzył cykl Reportaże malarskie z COP-u. Obraz Rurociąg-Mościce pochodzi z cyklu prac poświęconych Centralnemu Okręgowi Przemysłowemu, który zainicjowano w lipcu 1938 roku jako część czteroletniego planu inwestycyjnego i sześcioletniego planu rozbudowy sił zbrojnych. Była to ważna dla kraju tematyka, ponieważ pokazywała industrializację oraz związany z nią postęp naukowy i techniczny. Był to temat, który wpisywał się w narrację propagandową władzy. Rząd zlecił Rafałowi Malczewskiemu podróż na teren COP, podczas której powstał wyjątkowy w sztuce tego czasu cykl obrazów, zatytułowany Centralny Okręg Przemysłowy – reportaż malarski, zawierający ponad czterdzieści prac wykonanych techniką olejną i akwarelą (z całej serii do dziś zachowało się jedynie kilkanaście prac).

Beata Małgorzata Wolska