Medalion historyczny

Książęta pomorscy pod wpływem rozpowszechniającej się w Europie w XV wieku mody na medale zaczęli je zamawiać u zagranicznych mistrzów w Berlinie, Augsburgu, czy Norymberdze. Medale z wizerunkami książąt, zwane Gnadenpfennige lub Gnadenmedaillen, stały się popularną formą podarunku. Na płaszczyźnie ikonograficznej dominował tradycjonalizm i schematyzm – na stronie głównej umieszczano popiersie panującego, na odwrocie wielki herb Pomorza Zachodniego. Dla ikonografii pomorskiej bardzo charakterystyczny jest motyw heraldyczny po bokach tarczy herbowej, przedstawiający dzikich mężów z maczugami. Trzymacze nawiązujący do germańskich wierzeń ludowych, w dobie renesansu upodabniają się do mitycznego przodka, herosa Herkulesa, co w znaczący sposób podnosiło prestiż rodu.

Złoty medalion z wizerunkiem księcia Bogusława XIV odznacza się dużym realizmem i dekoracyjnością. W ażurowym obramieniu o motywach roślinno-cęgowych umieszczono cztery ośmiopłatkowe rozety. Płatki rozet są na przemian emaliowane na czarno i pozostawione w kolorze złota. U góry i na dole znajdują się uszka, przy bocznych krawędziach natomiast małe otwory, służące najpewniej do podwieszenia pereł. Popiersie władcy en trois quarts odbiega od tradycyjnych, profilowych wyobrażeń umieszczanych na monetach. Głowa została drobiazgowo opracowana – włosy po bokach są lekko rozrzucone, a wąsy i długa gęsta broda fantazyjnie ułożone. Małym mankamentem są trzymacze tarczy herbowej, które bardziej przypominają postaci dziecięce, aniżeli dzikich mężów.

Złoty medalion został zakupiony do zbiorów muzealnych w Szczecinie w 1883 roku. Już wówczas był opisywany jako najwyższej klasy i wartości unikat.

Genowefa Horoszko